(چهار مقاله از توماس مان درباره‌ی ادبیات روسیه)

نویسنده : سعید رضوانی

توماس مان، نویسنده‌ی نامور آلمانی و برنده‌ی جایزه‌ی ادبی نوبل سال ۱۹۲۹، از ستایش‌گران پرشور ادبیات روسیه بود. وی از هر فرصتی برای ابراز ارادت انتقادی به بزرگان ادبیات روسیه سود جست و هرگز ﺗﺄثّر خود از آنان را پنهان نکرد. مان که تنها رمان و داستان نمی‌نوشت، بلکه در مقاله‌نویسی نیز ید طولایی داشت مقاله‌هایی درباره‌ی ادبیات روسیه و اثرآفرینان بی‌بدیل آن به قلم آورده است. از آن جمله‌اند چهار متنی که در این کتاب به نظر خواننده می‌رسند. متن اوّل، «برگزیده‌ی آثار ادبیات روسیه»، در سال ۱۹۲۱ به عنوان مقدّمه‌ای بر ویژه‌نامه‌ی ادبیات روسیه در مجلّه‌ای آلمانی به تحریر آمده است. در این نوشته ویژگی‌های کلّی ادبیات قرن نوزدهم و آغاز قرن بیستم روسیه بررسی و ملاحظاتی درباره‌ی بسیاری از شاعران و نویسندگان بزرگ روس مطرح می‌شود. سه مقاله‌ی دیگر به سه نابغه‌ی عصر طلایی ادبیات روسیه، داستایفسکی، تولستوی و چخوف، اختصاص یافته‌اند. مان در این مجموعه همکاران روس خود را با نگاهی به‌غایت شخصی و عاطفی نگریسته و در عین حال منتقدانه دقایقی از هنر آنان را نمایانده است که کشف آن‌ها جز از نویسنده‌ی متفکّری چون او برنمی‌آید.