(گزیده‌ی شعر عراق معاصر)

گزیده و ترجمه :  فریده حسن‌زاده

شعرهايي كه در اين كتاب می‌خوانيد گزيده‌اي‌ست از كتاب شعرِ عراقِ معاصركه در آمريكا توسط دانشگاه ميشيگان به چاپ رسيده است و می‌توان آن را آينه‌ای دانست براي به نمايش گذاشتن وجدان زخمي اهل قلم آمريكا.حدود هفت سالِ پيش به محض ِآگاهي از عزم ِراسخ دولتمردان آمريكايي براي حمله به‌ عراق به‌ بهانه‌‌ی كشف سلاح‌های كشتار دسته‌جمعي و دستگيري حاكم جابر آن خطه يعني صدام حسين، اهل قلم آمريكا نهايت تلاش خود را براي جلوگيري از اين تجاوز نظامي به‌كار بست و با برپايي تظاهرات، راه‌اندازي سايت شعر ضد جنگ و بسياري فعاليت‌های ديگر كوشيد سياستمداران آمريكايي را به آبروداري وادارد كه البته ناكام ماند و مجسمه‌‌ی آزادي ته‌مانده‌‌ی حيثيت خود را از دست داد. علت اين ناكامي پيروي از همان روش رابرت بلاي Robert Bly رهبر شاعران آمريكايي در زمان جنگ ويتنام براي رسوا كردن دولتمردان آمريكايي بود بي در نظرگرفتن شرايط جديد زماني و مكاني و غفلت از حادثه‌‌ی 11 سپتامبر و نياز به ابداع شيوه‌ای جديد، وراي برپايي شب شعر و صدور اعلاميه‌های روشنفكرانه. اين شد كه پس از اشغال عراق توسط نظاميان آمريكايي تنها كاري كه از اهل قلم آمريكا برآمد، نشان دادن وِجهه‌‌ی فرهنگي ملت عراق و روشن كردن اذهانِ عوام در امريكا بود تا باور كنند كه ملتِ مورد غارت و تجاوز واقع شده تروريست نيست! نشريات معتبر آمريكايي شروع كردند به چاپ ترجمه‌‌ی اشعار عراقي وگالري‌داران هم شروع كردند به برپايي نمايشگاه‌های نقاشي عراقي‌های مهاجر.پرفسور اسما بارلاس Asma Barlas پاكستاني‌الاصل، استاد دانشگاه نيويورك در رشته‌‌ی سياست كه به يكي از اين نمايشگاه‌ها دعوت شده بود با خواندن كاتولوگِ افتتاحيه كه در آن ادعا كرده بودند ديدن نقاشي‌های عراقي‌ها و فلسطيني‌ها، باور كردن روح انساني ملت‌های مسلمان را براي مخاطب غربي امكان‌پذير می‌كند، ضمن امتناع از حضور در مراسم افتتاحيه با ارسال نامه‌ای سرگشاده به روزنامه‌های آمريكايي، معرفي شعر و نقاشي عراقي‌ها و فلسطيني‌ها را به نيت ِاثباتِ “آدم بودن” آن‌ها به سخره گرفت و ساده وصريح خاطرنشان كرد: “بي‌آشنايي با هنر و ادبيات عراق و فلسطين هم می‌شود باور كرد كه آن‌ها انسان‌اند. من فقط در انسانيت كساني شك  دارم كه به بهانه‌های واهي به كشورها حمله می‌كنند و زندان‌های مخوفي چون زندان گوانتاناما می‌سازند و غصب سرزمين‌ها را حق تاريخي خود می‌دانند.”البته عراقي‌ها از اين كه اشعارشان توسط بهترين ناشران آمريكائي به چاپ رسيده و در رده‌‌ی پرفروش‌ترین كتاب‌های شعر آمريكا قرار گرفته خوشحالند؛ تا آن جا كه اجازه داده‌اند نظر ملك‌الشعراي آمريكا بيلي كالينز درباره‌‌ی گلچين شعر عراق مبني بر تأئيد اصالت و انسانيت اعراب روي جلد كتاب چاپ شود.شعر‌ها اما به راستي خارق العاده‌اند. بسيار پرشور و پر قدرت، تا آن جا كه ضدسياسي‌ترین خوانندگان شعر را وامی‌دارند به اين اعتراف كه: “پس شعر می‌تواند سياسي باشد و از عاشقانه‌ترین غزل‌ها هم پرشورتر و ناب‌تر باشد”. شاعران عراقي در اين اشعار وجدان فريب‌ناپذير و شعور سرشارخود را نشان می‌دهند. آن‌ها به هيچ بهانه‌‌ای با استبداد، جنگ، كشت و كشتار و بت‌سازي از چهره‌های سياسي و مذهبي همسويي نمی‌كنند. و از اين جهت بسيار فراتر می‌روند از نمونه‌های بسيار خوب شعر جنگ جهاني اول و دوم. اشعاری که معصومانه به شعر مقاومت تبدیل می‌شوند تا از دل تنگ خود برای عشق، صلح و آزادی سخن بگویند.