نویسنده : مسعود خیام

این قافله عمر عجب می گذرد
دریاب دمی که با طرب می گذرد

ساقی غم فردای حریفان چه خوری
پیش آر پیاله را که شب می گذرد

خیام و ترانه ها از چه کسی سخن می گوید؟

کسى که بزرگ‌ترین منجم سده‌هاى میانه جهان است. بزرگ‌ترین ریاضى‌دان روزگار خویش است. در سرزمین زبان مادرى یکى از پنج شاعر بزرگ است.
کسى که در موردش جز از لابه‌لاى پرده‌هاى مبهم مه هیچ نمى‌دانیم.
کسى که دُرّ یگانه نیشابور است. نیشابورى که به خاطر مهاجرت دانش‌مندان سراسر گیتى مرکزیت فرهنگى داشت و خیل دانش‌جویان از دورترین نقاط مغرب و مشرق به این شهر جذب مى‌شد. و در مورد کتاب‌خانه‌هاى شهرش حرف‌هاى حیرت‌انگیز مى‌زنند. که اکنون همه کتاب‌هاى شهرش از بین رفته. هم‌راه با شهرش دچار ظلم تاریخى شده. ظلم تاریخى به کنار دچار سوء تفاهم تاریخى شده.
به راستى در مورد چه کسى صحبت مى‌کنیم؟ کسى که در دوران سقوط آل بویه و ظهور سلاجقه زیسته. در روزگارش جنگ‌هاى صلیبى شروع شده. مسلمان‌هائى که مى‌خواستند بلاد کفر را مسلمان کنند طبیعى است با بلاد خود چه مى‌کنند. که در زمانه‌اش ظهور و قدرت باطنیه و قرامطه مشهود است. در طول حیاتش نخستین حکومت اسماعیلیه در ایران تشکیل شد. در عصر عظمتى زیست که مرزهاى ایران از حدود چین تا شام شامل هند و یمن بود.