رودکی (گزینه سخن پارسی 2)
نویسنده : ابوعبدالله رودکی سمرقندی
بهکوشش : خلیل خطیبرهبر
بیشتر عنوانهایی که در این کتاب برای هر قصیده یا غزل یا قطعه برگزیده شده، به مناسبت مضمون آنهاست و پیش از آنها در جایی نیامده است. در این گزینۀ نخست بازماندۀ قصیدهها و قطعهها و غزلها و رباعیها به ترتیب الفبایی حرف روی، پس از آن بخشهای کوتاهی از مثنویهای چندگانه و در پایان بیتهایی پراکنده از آثار رودکی آمده است.
به تقریب در اواسط قرن سوم هجری در ده رودک از روستای سمرقند کودکی خانوادۀ محمد پا به جهان نهاد که وی را جعفر نامیدند. اگرچه کودک تیرهچشم بزاد، ولی خداوند دلی روشن به وی داد؛ چنانکه از دیدهوران گوی سبقت ربود و در جهان ادب پایگاهی ارجمند یافت و به نام استاد استاد ابوعبدالله جعفر ابن محمد رودکی نامبردار گشت.
رودکی از شاعران روزگار سامانیان و از مختصان دربار نصر ابن احمد سامانی بود و از پادشاه صلههای گران مییافت. بزرگان و سالاران خراسان نیز به شاه سامانی تأسی میجستند، چنانکه استاد از این دهشها و بخششها در قصیدۀ شکایت از پیری یاد میکند:
بداد میر خراسانش چل هزار درم وزفزونی یک پنج میر ماکان بود
روزگار رودکی زمان شکوه و عظمت پادشاهی سمانیانی است که به سخنپروری نامور و یکتای زمانهاند. زبان فارسی دری از پرتو عنایت شاهان این خاندان و وزیران و مهتران دربار بخارا در کوتاهترین مدت شگفت پیش رفت. شاعران بسیاری پدید آمدند و با بنیادنهادن سبک خراسانی درفش سخنگستری بر آسمان ادب برافراشتند و فرهنگ و تمدن ایران را با نیروی زبان پاسداری کردند. گلزار طبع استاد سخن رودکی همچون دیگر بزرگان ادب در چنین روگار فرخنده و باشکوهی شکفته گشت. شعر به روانی آب و به شیرینی شهد میسرود، تعقید لفظی و معنوی در گفتارش نبود، به موسیقی آشنایی داشت و سخن را با نوای چنگ دلپذیرتر میساخت.
سخن رودکی نمودار درست سبک خراسانی است که وی از بنیادگزاران آن به شمار میرود. معانی نغز در گفتارش دیده میشود و تشبیههای دلفریب میآورد، در وصف چنان چیرهدستی مینماید که گویی سحر سخنش با معجزه برابری میکند، غزل نیک میسراید و به استادی وی دیگر گویندگان همداستاناند. از توانایی استاد شاعران در سرودن داستانهای بزرگ به شکل مثنوی همین بس که به پیوستن داستان کلیله و دمنه در دوازده هزار بیت پرداخت که جز پارههایی پراکنده از آن بر جای نمانده است.
رودکی پیشاهنگ چکامهسرایان نیز هست و کهنترین قصیدۀ کاملی که دربردارندۀ تشبیب و تخلص به مدح و آوردن دعا در شریطه باشد، از وی به یادگار مانده است. ابداع رباعی هم به گفتۀ صاحب المعجم از اوست و قطعههای وی نیز از بهین آثار زبان پارسی است.
به تقریب در اواسط قرن سوم هجری در ده رودک از روستای سمرقند کودکی خانوادۀ محمد پا به جهان نهاد که وی را جعفر نامیدند. اگرچه کودک تیرهچشم بزاد، ولی خداوند دلی روشن به وی داد؛ چنانکه از دیدهوران گوی سبقت ربود و در جهان ادب پایگاهی ارجمند یافت و به نام استاد استاد ابوعبدالله جعفر ابن محمد رودکی نامبردار گشت.
رودکی از شاعران روزگار سامانیان و از مختصان دربار نصر ابن احمد سامانی بود و از پادشاه صلههای گران مییافت. بزرگان و سالاران خراسان نیز به شاه سامانی تأسی میجستند، چنانکه استاد از این دهشها و بخششها در قصیدۀ شکایت از پیری یاد میکند:
بداد میر خراسانش چل هزار درم وزفزونی یک پنج میر ماکان بود
روزگار رودکی زمان شکوه و عظمت پادشاهی سمانیانی است که به سخنپروری نامور و یکتای زمانهاند. زبان فارسی دری از پرتو عنایت شاهان این خاندان و وزیران و مهتران دربار بخارا در کوتاهترین مدت شگفت پیش رفت. شاعران بسیاری پدید آمدند و با بنیادنهادن سبک خراسانی درفش سخنگستری بر آسمان ادب برافراشتند و فرهنگ و تمدن ایران را با نیروی زبان پاسداری کردند. گلزار طبع استاد سخن رودکی همچون دیگر بزرگان ادب در چنین روگار فرخنده و باشکوهی شکفته گشت. شعر به روانی آب و به شیرینی شهد میسرود، تعقید لفظی و معنوی در گفتارش نبود، به موسیقی آشنایی داشت و سخن را با نوای چنگ دلپذیرتر میساخت.
سخن رودکی نمودار درست سبک خراسانی است که وی از بنیادگزاران آن به شمار میرود. معانی نغز در گفتارش دیده میشود و تشبیههای دلفریب میآورد، در وصف چنان چیرهدستی مینماید که گویی سحر سخنش با معجزه برابری میکند، غزل نیک میسراید و به استادی وی دیگر گویندگان همداستاناند. از توانایی استاد شاعران در سرودن داستانهای بزرگ به شکل مثنوی همین بس که به پیوستن داستان کلیله و دمنه در دوازده هزار بیت پرداخت که جز پارههایی پراکنده از آن بر جای نمانده است.
رودکی پیشاهنگ چکامهسرایان نیز هست و کهنترین قصیدۀ کاملی که دربردارندۀ تشبیب و تخلص به مدح و آوردن دعا در شریطه باشد، از وی به یادگار مانده است. ابداع رباعی هم به گفتۀ صاحب المعجم از اوست و قطعههای وی نیز از بهین آثار زبان پارسی است.
مشخصات کتاب رودکی (گزینه سخن پارسی 2)
مشخصات | |
---|---|
شناسنامه کتاب | |
عنوان : | رودکی (گزینه سخن پارسی 2) |
ناشر : | انتشارات صفی علیشاه |
نویسنده : | ابوعبدالله رودکی سمرقندی |
مترجم : | بهکوشش : خلیل خطیبرهبر |
نوبت چاپ : | سی و یکم |
تاریخ انتشار : | 1401 |
نوع جلد و قطع : | شومیز - رقعی |
تعداد صفحات : | 83 |
شابک : | 9789645626073 |
وزن (گرم) : | 110 |
نوشتن نظر جدید
شاخهها
- رمان ، داستان کوتاه
- زبان اصلی
- شعر
- تاریخ،فلسفه،سیاست
- ادبیات،نقد ادبی،زبان شناسی
- قرآن،دین،دین پژوهی
- هنر،موسیقی،معماری،عکاسی
- سینما، تئاتر
- فرهنگ و واژه نامه
- روانشناسی،علوماجتماعی،تربیتی
- اقتصاد،مدیریت،حقوق
- کودک و نوجوان
- خانواده،سرگرمی،عمومی
- علمی، فنی، آموزشی
- پزشکی،بهداشت،ورزشی
- لوح فشرده (CD , DVD)
- نشریات
- نقشه،اطلس،جغرافی
- کتابهای 50 درصد تخفیف
مقالات مرتبط با محصول
مقاله مرتبط با این محصول وجود ندارد.