آواره و سایه‌اش نخستین بار در سال ۱۸۷۹ به صورت پیوست و مکمل کتاب «انسانی، بس بسیار انسانی» و بعد‌ها به صورت مستقل، منتشر شد. این کتاب در پایان دوره‌ نخست تفکر نیچه و پس از زایش تراژدی و تاملات نابهنگام نوشته شد. آواره و سایه‌اش دربردارنده گزین گویه‌هایی است با ساختاری مبتکرانه و منحصر به فرد. اثر با گفت‌و‌گوی تامل برانگیز «سایه» با «آواره» که شاید کنایه از دوپاره‌ وجود آدمی باشند آغاز می‌شود. سایه که تا کنون خاموش بوده اکنون از خاموشی آواره در شگفت شده و می‌خواهد به او مجال سخن گفتن بدهد. آن‌گاه در ۳۵۰ پاره‌ کتاب، نیچه از رمانتیسم، اخلاق، نثر، ادبیات، موسیقی، طبیعت و غیره سخن می‌گوید، تا در پایان باز به این پرسش برسد که «تو کجایی؟ کجایی تو؟».