برادران كارامازوف آخرين اثر داستايوفسكي است؛ كتابي كه بسياري آن را وصيتنامه ‌نويسنده روس تلقي مي‌كنند. داستان پدري كه به تمام معنا بازتاب‌دهنده روح روس‌هاست، مردي در افراطي‌ترين ويژگي‌ها كه سه پسر دارد: ايوان، آليوشا و ديميتري. ايوان پسر روشنفكر است، شبيه استاروگين شياطين يا راسكلنيكف جنايت و مكافات، آليوشا اما بيشتر شبيه پرنس ميشكين ابله است و ديميتري كه بيش از همه خود داستايوفسكي را به خاطر مي‌آورد، يك مرد عياش، يك مرد روسي قرن نوزدهمي كه اسير شهوت و شور (passion) است. در برادران كارامازوف شخصيت‌هاي حياتي ديگري نيز هست، پدر زوسيما، استاد معنوي آليوشا و گروشنكا، سيماي تام زن‌هاي زيبا و فريبكار در آثار روس و البته اسمردياكف، فرزند نامشروع فئودور كارامازوف.

برادران كارامازوف اثري براي يك بار خواندن نيست. معروف است اينشتين بزرگ‌ترين فيزيكدان سده بيستم اين اثر را بارها خوانده و اين رمان در واقع كتاب بالينش بوده. در هر بار خواندن بخش‌هايي از اين رمان سويه‌اي از جنبه‌هاي متكثر روان بشري مكشوف مي‌شود، انسان عريان با همه رذايل و فضيلت‌هايش. برخي قطعه‌هاي اين اثر مثل بخش معروف مفتش اعظم در تاريخ ادبيات ارزشي مستقل يافته‌اند و بسياري درباره‌شان نوشته‌اند.