شرایط سخت و پیچیده ی زندگی در فرهنگ و تمدنی که انسان امروز در آن زندگی می کندکمک هایی از قبیل روانکاوی را بیش از هر زمان دیگری ضروری و مبرم می کند. ولی مسئله این است که کمک روانکاوی که امری حرفه ای و تخصصی است نمی تواند شامل همه به کسانی گردد که به ان نیاز دارند. به این دلیل است که «خودکاوی» به عنوان یک جایگزین مفید می تواند مطرح باشد.

شناختن خویشتن همواره مطرح بوده است و کوشش برای پیشرفت خودکاوی می تواند در درجه ی اول برای خود فردی که مشغول خودکاوی است مفید باشد. خودکاوی کمک اساسی می کند به کشف و رشد استعدادهای درونی که تاکنون از تجلی بازمانده اند، بلکه مهم تر از این کمک به رشد و تکامل استعدادها و امکاناتی است که می توانند یک شخصیت نیرومند و هماهنگ بسازند. شخصیتی که عوامل برونی به سادگی نتوانند برآن اثر مخرب بگذارند و و آن را وادار به پیروی از عوامل وکیفیت های ناشناخته نمایند؛ عواملی که معمولا یک زندگی و هستی اجباری و بی اختیار به انسان تحمیل می کند.

هدف و موضوع کتاب حاضر نیز طرح مسئله خودکاوی است با انواع مشکلاتی که در آن وجود دارد و مولف در این کتاب به ذکر اصول کلی این موضوع و تشویق انسان ها به تلاش در جهت خودکاوی سازنده پرداخته و مطالب بغرنج و پیچیده را به شکلی ساده ترسیم کرده است.

کتاب«خودکاوی» مشتمل بر یازده فصل است که عبارت اند از: «امکان و فایده ی خودکاوی»، «نیروهای موثر در ساختن عصبیت»، «مراحل تجزیه و تحلیل و شناخت»، «سهم بیمار در جریان روانکاوی»، «سهم روانکاو در جریان روانکاوی»، «خودکاوی گهگاهی»،«خودکاوی سیستماتیک و منظم»، «تجزیه و تحلیل اتکا عصبی»، «ماهیت و اصول خودکاوی مستمر»، «نحوهی برخورد با مقاومت ها»، «محدودیت های خودکاوی».