«بی‌شک کسی به یوزف کا. تهمت زده بود زیرا بی‌آنکه از او خطایی سرزده باشد، یک روز صبح بازداشت شد.» در همان جمله‌ی آغازین رمان، این انتظار در خواننده به‌وجود می‌آید که بازداشت کا. یک اشتباه قضایی است و برطرف خواهد شد. اما انتظار برآورده نمی‌شود. یوزف کا. کارمند عالی‌رتبه و منظم بانک گمان می‌کرد که اثبات بی‌گناهی‌اش کاری ساده باشد، اما هرچه پیش می‌رود آن را ناممکن می‌بیند. همه‌چیز از آدم‌ها و کارمندان دون‌پایه‌ی اطرافش تا قاضی تحقیق و دادگاه در محاکمه‌ی او که آغاز و انجامی ندارد سهیمند تا جایی که کا. نمی‌داند بی‌گناه است یا گناهکار. البته خود او هم فرد چندان منزهی نیست. روحیه‌ی حساب‌گرانه‌ای دارد اما خصایص ناپسند او نمی‌توانند دلیل محکومیت و اعدامش به حساب بیایند. دادرسی‌ای که علیه او به جریان افتاده، فقط در صورتی آغاز می‌شود که او آن را به رسمیت بشناسد و خود را گناهکار بداند.