نویسنده : دیرک وان درکرویس

   ترجمه : حمزه اخوان‌تقوی

 

کتاب حاضر ترجمه زندگی‌نامه مستند "شاردن "به ویژه مسافرت‌های پر ماجرای اوست که بخش اعظم آن به ایران و ایرانیان اختصاص دارد و طی آن از دلبستگی شاردن به ایران سخن می‌رود .مولف کتاب (استاد دانشگاه آنورس بلژیک) مانند شاردن دو بار به ایران سفر کرده و در سفر دوم همان مسیری را پیموده که سال‌ها پیش شاردن طی نموده است .گفتنی است مولف برای تدوین کتاب به کتاب‌خانه‌های معتبر اروپا و آمریکا و اشخاص و موسسات خصوصی سر زده و از این رهگذر هر نامه و سند و مدرکی درباره شاردن یافته، آن را بررسی و ارزیابی نموده در تالیف کتاب از آن بهره جسته است .این کتاب در عین حال شرح و تحلیلی است از اوضاع و احوال برخی از کشورهای اروپایی مانند فرانسه و انگلیس و هلند و اسپانیا در آن زمان، همچنین وضعیت دولت‌های ایران و عثمانی در عهد صفویان. 

 

در این کتاب، خواننده از یک سو با خشونت‌ها و تعدیات سیاسی و مذهبی میان ملل و دول اروپا آشنا می‌شود و از سوی دیگر، اطلاعاتی درباره رقابت‌های انگلیس و فرانسه و هلند در ایران، ترکیه، هند، جاوه و سوماترا کسب می‌کند، افزون بر آن علل شکست فرانسویان در برابر کمپانی‌های هند شرقی، انگلیس و هلند و چگونگی رسوخ مبلغان مذهبی مسیحی و نفوذ دول متبوع آنها در ایران بازگو می‌شود .کتاب در سه بخش اصلی سامان یافته که هر کدام به شرح یک دوره از زندگی شاردن اختصاص دارد .بخش‌های کتاب عبارت‌اند از1 :ـ "شاردن پاریسی " (محل تولد و بالندگی و رشد شاردن)، 2ـ "آقا شاردن "(بخش اصلی کتاب که دوران سیاحت و تجارت و سفر شاردن به مشرق زمین را در برمی‌گیرد و بخش عمده صفحات کتاب را به خود اختصاص داده)، 3ـ "سر جان شاردن "(دوران پس از مسافرت‌ها و اقامت در لندن تا پایان عمر) .بخش اول تنها از یک فصل با عنوان "پاریس، جایی که به دنیا آمدم و بزرگ شدم "تشکیل شده است .بخش دوم شامل فصل‌های دوم تا دوازدهم با این عناوین است2 :ـ نخستین عزیمت به خاورزمین، 3ـ میان مازندران و اصفهان، 4ـ دو تاجگذاری برای یک شاه، 5ـ پایان نخستین سفر به خاورزمین، 6ـ میان پرده پاریسی، 7ـ رد پای آرگونوت‌ها، 8ـ راه اصفهان، 9ـ وقت معامله و سفارت، 10ـ میان اصفهان و بندرعباس، 11ـ آخرین سال‌های ایران، 12ـ هندوستان و بازگشت به غرب .بخش سوم نیز در برگیرنده فصل‌های سیزدهم تا بیستم، بدین شرح است11 :ـ میان پاریس و لندن، 14ـ مسئله بانتام، 15ـ نسخ فرمان نانت، یک کتاب و بندر مدرس، 16ـ کارهای این سفر دنیوی، 17ـ شارل، 18ـ زندگی را در باغم و با کتابهایم به پایان بردم، 19ـ پایان کار و زندگی ما، 20ـ با جهانگردی نام و آوازه یافت .