ترجمه : عباس مخبر

 

در کتاب سقوط و ظهور شیوه تولید آسیایی ماركس ، در پيشگفتار نقد اقتصادي سياسي، از « روش مهم تو ليد آسيايي» همچون يكي از مراحل متوالي تكامل تاريخ اجتماعات انساني ياد كرد و اشا ره هايي به اين مفهوم در جاهاي ديگر آثار او نيز هست. بعدها بحثي پر شور در ميان ماركسيستها در گرفت كه آيا بايد دقيقا به لفظ گفته هاي ماركس وفادار ماند و اين شيوه را صورت بندي متمايز و مستقلي از جامعه شمرد، يا بايد آن را تفسير كرد و شيوه توليد آسيايي را گونه ي ويژه اي از ديگر مراحل ياد شده دانست. در شوروي اين بحث با خط و مشي سياسي حزب و حكومت گره خورد و با آنكه موافقاني داشت موضعگيري نظري رسمي حزب دير زماني عليه آن بود . پس از آن نشانه هاييي از باز انديشي درباره آن پديد آمد و بار ديگر در معرض پژوهش و ارزيابي قرار گرفت. استفن دون، پژوهشگر آمريكايي مسائل سياسي و اجتماعي شوروي ، در اين كتاب داستان آن افول و اين ظهور دوباره را بازگو ميكند.