نویسنده : پیتر فرانس

    ترجمه : احمد سمیعی(گیلانی)

دیدرو ، در زمان حیات ، نور دانش خویش را پنهان می‌داشت و شمار شاگردانش اندک بود . او ، در نظر اغلب همعصرانش ، بیشتر ویراستار دایره‌المعارف بود تا آنچه سپس برای ما شد ، یعنی مصنف کتاب‌های عمده . بسیاری از بهترین آثار او تنها پس از مرگش منتشر شد و ، در این دویست سال اخیر ، خوانندگان خوشبخت نوشته‌هایش اندک‌شمار بودند . او الهام‌بخش گوته و شیلر و نثرنویس محبوب مارکس بود . شوق و علاقه وافر هگل و مارکس و انگلس به آثار دیدرو کمک کرد تا این آثار در متون مقدس سوسیالیستی جایگاهی یابد . در نظر بعضی از رمانتیک‌های متاخر ، وی یکی از نیروهای طبیعت و پیشاهنگ نظریه‌ای نو در زیباشناسی بود و هست . لیبرال‌ها نیز از مشاهده اومانیسم آزاداندیشانه‌ی او دلشاد بودند . این مرد شایسته آن است که بهتر شناخته شود.