نویسنده : جان اسکاگز

    زیرنظر : حسین شیخ‌الاسلامی

«ادبیات جنایی» نوشته جان اسکاگز، منتقد ادبی است.

در همین ابتدا، باید گفت اگرچه این ضرب‌المثل قدیمی که می‌گوید «تو دعوا حلوا خیرات نمی‌کنند»، می‌تواند کاملاً درست باشد، اما به هر حال، جرم و جنایت، بیش از صد و پنجاه سال است که مبنای یک ژانر تام و تمام قرار گرفته. در واقع همین محوریت جنایت است که با وجود تنوع ناب این ژانر که هر گونه طبقه‌بندی ساده را به چالش می‌کشد، مرا بر آن داشت عنوان «ادبیات جنایی» را برای این کتاب برگزینم. این ژانر، در طول تاریخ خود، عنوانهای متفاوتی را برای طبقه‌بندی به خود دیده است. از نامی که ادگار آلن پو بر این ژانر نهاد، یعنی «حکایتهای استدلالی» تا ادبیات معمایی و کارآگاهی که در ابتدای قرن بیستم استفاده می‌شد، یا داستان پلیسی که عنوانی بود که در دوره‌ی میان جنگ اول و دوم بین‌الملل به این ژانر اطلاق می‌شد، جنایت و گاه برخی اوقات تجسس درباره‌ی آن، محور این ژانر بوده است. به همین خاطر هم بخش اعظم مطالعات انتقادی در بیست سال اخیر، برای طبقه‌بندی ژانری که به شیوه‌ی دیگری قابل طبقه‌بندی نبوده است، از اصطلاح «ادبیات جنایی» استفاده کرده‌اند؛ نوشته‌ی حاضر نیز از این امر مستثنا نیست.

این کتاب به دنبال کشف یا جستجوی تعریفی بنیادین برای این ژانر نیست، بلکه بیشتر این نکته را بررسی می‌کند که این ژانر چگونه به جایی که امروز هست، رسیده و چگونه و چرا به این شکل و تناسبی که امروزه شاهد آن هستیم، دست یافته. به این معنا، میان عمل کارآگاهی و نقد ادبی همسوییهایی وجود دارد، زیرا هر دو تلاش می‌کنند از طریق آزمودن توالی و علل زنجیره‌ی رخدادها، به اینجا و اکنون معنا ببخشند.