(طراحی الگویی عملی برای توسعه اقتصادی ایران با توجه به شرایط اقتصاد سیاسی کشور)

نویسنده : محمدمهدی احمدی‌معین

اقتصاد سیاسی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی دستخوش تحول شده اما به دلیل عدم ایجاد تغییرات ساختاری و کارکردی به تناسب این تحول، کشور نتوانسته شاهد تحقق توسعه پایدار اقتصادی باشد. این پژوهش با توجه به شرایط خاص اقتصاد سیاسی ایران، به ارائه الگویی عملی برای توسعه پایدار اقتصادی کشور میپردازد. این الگو با رویکردی عملگرایانه و با اقتباس از نظریه های انباشت سرمایه، ساختار اجتماعی انباشت، نهادگرایی و دولت توسعه گرا طراحی شده است. با توجه به نقش محوری انباشت مؤثر سرمایه در توسعه پایدار اقتصادی، در این الگو طرحی تحت عنوان اقتصاد ستارگان ارائه گردید که میتواند انباشت مؤثر سرمایه را در اقتصاد ملّی ایران ایجاد نماید به نحوی که نه به تجمیع سرمایه در اختیار اشخاص معدود منجر شود و نه به افزایش تصدی گری دولت در اقتصاد بیانجامد. نقش دولت در این الگو منحصر به نوعی زمینه سازی چندبُعدی، ایجاد و تقویت ساختار اجتماعی انباشت، میانجیگری مالی و نه بیش از آن خواهد بود. در این راستا توجه شده است که الگوهای مورد استفاده در سایر کشورهای توسعه یافته و درحال توسعه نمیتواند در کشوری مانند ایران (که با شرایط خاص سیاسی مانند تحریمهای درازمدت بینالمللی روبروست) نتایج مشابهی به دنبال داشته باشد. الگوی مورد نظر این پژوهش، با در نظر گرفتن وضعیت سیاسی و بین المللی پیش روی جمهوری اسلامی، بررسی محرک های آزموده شده در اقتصاد ملّی و علل و عوامل ناکارآمدی این محرک ها، توجه به مزیتهای نسبی اقتصاد ایران، الزامات ناشی از شرایط اقتصاد سیاسی کشور، نگاهی به تجارب دیگر کشورها و توجه همزمان به مؤلفههای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی توسعه، راهکار خود را برای انباشت مؤثر سرمایه در طبقه متوسط جامعه در قالب طرح اقتصاد ستارگان ارائه می نماید که میتواند به رشد مؤثر و پایدار سرمایه گذاری بخش خصوصی واقعی بدون افزایش تصدی گری دولت در اقتصاد منجر شده و به عنوان محرکی مؤثر برای توسعه پایدار اقتصادی کشور عمل کند.