به کوشش : اکبر بهداروند

از دوره‌هاى بسيار دير و دور در بين اقوام گوناگونى كه در اين‌جا و آن‌جا بر كره‌ى زمين زيست مى‌كرده‌اند آيين‌ها، جشن‌ها و شيوه‌هاى متنوّع صيد، كاشت و برداشت و پيوندهاى اجتماعى و قومى ويژه‌اى وجود داشته است كه همبستگى و هويّت آن‌ها را تضمين مى‌كرده و به بقا و استمرار فرهنگى آن‌ها يارى مى‌رسانده است. پژوهش‌هاى مردم‌شناسى و تاريخى جديد نشان مى‌دهد كه رابطه‌ى انسان با طبيعت، جامعه و با انسان‌هاى ديگر هم از دوره‌ى شكار يا عصر ديرينه‌سنگى به‌بعد بسيار بغرنج‌تر از آن بوده است كه بتوان آن را برحسب هدف‌هاى اقتصادى و معيشتى صرف واكاوى كرد. نقاشى‌هاى بازمانده از دوره‌ى شكار هم وضع معيشتى اقوام شكارچى را تبيين مى‌كند و هم شكلى هنرى را عرضه مى‌دارد كه بسيار زنده و پُر از جنبش و حركت است. هم‌چنين افسانه‌ها و ترانه‌ها و متل‌هايى كه بسيار قديمى هستند، افزوده بر نشان دادن چگونگى زيست آدميان دوره‌هاى ديرينه‌سنگى و نوسنگى، و زراعى سادگى و ژرفى حيرت‌انگيزى دارند.

اى چشمه‌ى نوش زندگانى         گلبانگ بهار مهربانى

نام تو همیشه بر لب ماست         یاد تو چراغ هر شب ماست