نویسنده : فخرالدین عراقی

   مقدمه : سعید نفیسی

این کتاب شامل: قصائد، غزلیات، ترکیبات، مقطعات، مثلثات، ترجیعات، رباعیات، عشاق نامه یا ده نامه، لمعات و اصطلاحات عرفانی عراقی است.

موضوع قصاید، مدح و ستایش برخی از بزرگان، مدح و ستایش کعبه ، نعت و... است.
موضوع مقطعات ، پند و اندرز، شکوه از فراق و جدایی، یاد از ایام خوش گذشته و... است.
مثلث وی، در عشق و شوریدگی و دم را غنیمت شمردن است.
سه ترکیب بند وی، در موضوعات عرفانی و مرثیه است.
عراقی، غزل عارفانه را بسیار لطیف و طرب انگیز و سوزناک سروده است و غزلیات او وجد و شور خاصی دارد و در منتها درجه ی زیبایی است.رباعیات وی، بیشتر عارفانه و عاشقانه و حاوی راز و نیاز و درخواست عفو و بخشش و گاه، مشتمل بر مضامین فلسفی است.در عشاق نامه یا ده نامه، اشعاری را در تحمید و تسبیح خدا سروده و از جوهر انسان و تصفیه نهاد و نعت حضرت محمد مصطفی صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و خلفای راشدین و نصیحت و حکایات و... سخن گفته است.

روشی که عراقی در نظم «عشاق نامه» به کار برده و اساس را بر ده مثنوی عاشقانه و ده غزل گذاشته است، پس از وی، در میان شاعران متصوف ایران کرارا رواج داشته است و از آن جمله، اوحدی مراغی، ده نامه‌ای به نام وجیه الدین شاه یوسف در سال ۷۰۵ ق، به پایان رسانید و نظام الدین عبید زاکانی، عشاق نامه ی خود را در سال ۷۵۴ ق تمام کرد.
عشاق نامه ی عراقی، ترکیبی است از مثنوی و غزل و مجموعا شامل ۱۰۶۳ بیت است و به «ده نامه» نیز معروف است که به نام شمس الدین محمد، صاحب دیوان جوینی، بین سال‌های ۶۸۰- ۶۸۳ ق و بر وزن حدیقه ی سنائی سروده و به او تقدیم نموده است. این منظومه، شامل ده فصل و هر فصل مشتمل بر مثنوی و غزل درباره ی مبحثی از عرفان است و بعدها منشا ایجاد منظومه‌هایی به نام «ده نامه» گردید.

کتاب لمعات به ظن غالب، در قونیه بعد از حضور در مجلس صدر الدین قونوی نگارش یافته، ولی شیوه ی نگارش آن بیشتر، از «سوانح العشاق» احمد غزالی متاثر است. کتاب، در بیان مراتب عشق است و مشتمل بر یک مقدمه و بیست و هشت لمعه است. عراقی، در آغاز لمعات، پس از حمد و درود، یک قطعه ده بیتی در شان حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سروده است. لمعات، کتابی است در بیان مراتب عشق که عراقی آن را در قونیه و در محضر صدر الدین قونوی به رشته ی تحریر درآورده است، ولی طرح اندیشه ی نگارش آن مشخصا از مدت‌ها قبل در ذهن خلاق عراقی جای داشته است. کتاب، بیشتر، از «سوانح العشاق» احمد غزالی متاثر است.