رمان «همزاد»، داستان مردی‏ است که دایما خیال می‌کند سایه‏ای در تعقیب او است. در واقع سایه خودش است؛ اما نسبت به خودش‏ بیگانه است و فکر می‌کند شخص دیگری شده است. این همان‏ دو شخصیتی است که در داستان‌های داستایفسکی یک اصل است. هر شخصیتی که می‌‏شناسید، باید همزاد او را هم بشناسید؛ چون هر شخصیتی یک همزاد دارد. هر شخصیتی دو نفر است؛ یک چهره ظاهری دارد و یک چهره غیرظاهری. این همواره بخشی از کار داستایفسکی‏ بوده است. در داستان «همزاد»، شخصیت اصلی داستان انسان بدی نیست اما همزادش بد است؛ سایه شیطانی‏اش بد است. در تمام شخصیت‌های‏ اصلی داستایفسکی یک چنین ویژگی‌ای دیده می‌شود و شاید بیشتر از همه، عمیق‏‌تر و دیدنی‏‌تر از همه، شخصیتی که با قدرتی فوق‌العاده‏ توصیف شده است، ایوان باشد در «برادران کارامازوف». ایوان شخصیت مرکزی در آن رمان است. درست است که چهار برادر هستند و جمعیتی، شاید بیش از ۴۰نفر، در این داستان توصیف می‌شود، اما ایوان شخصیتی است عجیب و غریب. در عین پاکی، از یک ناراحتی‏ شخصیتی عمیقا رنج می‌‏برد.