نویسنده : هاینریش بل  

    ترجمه : علی عبداللهی

کتاب و شام بود و صبح بود نوشتۀ هاینریش بل، دربردارنده‌ی داستان‌های کوتاه آلمانی با موضوع طنز، عشق و شور، جوانی، پیری و جنگ و صلح است.

داستان‌های کتاب و شام بود و صبح بود، مربوط به جنگ و حوادث پس از آن است، برخی دیگر رنج‌های بازماندگان را به تصویر می‌کشد و برخی نیز هزل ‌گونه است، طنزواره‌هایی دلنشین و خواندنی در هجو حماقت‌های جهانی و موقعیت‌های خنده‌دار بشری.

هاینریش بل (Heinrich Boll)، نویسنده این کتاب، اعتقاد زیادی به کوتاه‌نویسی داشت و به باور اکثر نویسندگان آلمانی‌ زبان، برجسته‌ترین نویسنده آلمان در قرن بیستم بوده است. تضاد دوران جنگ و پس از جنگ در آلمان، موضوع فاشیسم و حمایت کلیسا از طبقه مرفه، جزء مضامین اصلی بل است.

در داستان‌ «و شام بود و صبح بود» آمده است: «برینگ و آنا سه سال است که ازدواج کرده‌اند. بر اثر دروغ کوچکی که برینگ به آنا گفته است، آنا با او حرف نمی‌زند و تبدیل به سنگی شده که سکوت را برگزیده است. برینگ به خاطر سکوت آنا از رفتن به خانه وحشت دارد. مدت طولانی است که آنا این رویه را برگزیده و برینگ را بر تجسم اتفاقات وحشتناک وامی‌دارد. در شب کریسمس برینگ برای آشتی با وی، هدایایش را با پست می‌فرستد، اما...