(دیاسپورای ارمنی در ایران)

نویسنده : روبرت صافاریان 

نوشته‌های این مجموعه تصویر متفاوتی از ارامنه‌ی ایران ارائه می‌کنند. تصویری که ارمنیان از خود به جامعه عرضه می‌کنند معمولاً بر ملاحظات و کلیشه‌های بسیاری استوار است که در این نوشته‌ها به قدر کافی درباره‌شان صحبت شده است. مخاطب عام ایرانی هم دوست دارد همین تصویر کلیشه‌ای را ببیند و بشنود. گویی بنابر یک توافق خاموش اساس بر این گذاشته شده، که هرکس سرش گرم کار خودش باشد و تنها مِن‌باب ادب و نزاکت گاهی با طرف مقابل هم سلام و علیکی بکند و سخنان پر از تعارف رد و بدل کند. کوشش من این بوده که فارغ از تعارف های متداول با تصویری صریح‌تر این جامعه‌ی اقلیت را معرفی و به قدر توان قانون‌مندی‌های مناسبات آن با جامعه‌ی بزرگ را آشکار و به خواننده‌ی فارسی‌زبان عرضه کنم.
مفهوم «دیاسپورا» که در جای جای نوشته‌های این کتاب به‌کار رفته به خوبی شرایط زندگی ارمنیان در ایران را توضیح می‌دهد. دیاسپورا در عام‌ترین مفهوم خود یعنی زیستن در یک جا و جای دیگری را وطن خود دانستن. خود را جزئی از ملت بزرگی دانستن که در سراسر جهان پراکنده است و پاره‌های آن رو به سوی وطن دارند، حتی اگر قرار نباشد روزی به آن‌جا بروند. اهمیت مفهوم «دیاسپورا» این روزها در علوم اجتماعی رو به افزایش است، و وضعیت ارمنیان ایران نمونه‌ای است از زیستن در شرایط دیاسپورایی.