نویسنده : عمران صلاحی

داستان‌‏های ملانصرالدین از زمان‏‌های قدیم در فرهنگ عامیانه‌‏ی مردمان شرقی رواج داشته و منبع اصلی آن مشخص نیست. حتی این را که شخصیت ملا، واقعی بوده و یا ساخته و پرداخته‌‏ی ذهن شخص یا اشخاصی خلاق و توانا بوده است هم نمی‏‌دانیم. آن‏چه مسلم است، ملانصرالدین در میان ملل و اقوام ایرانی، ترکی، عرب، هندی، افغان و پاکستانی و بسیاری دیگر، شناخته شده و از محبوبیت و جایگاهی والا برخوردار است.

بسیاری از مردم این ملل داستان‏‌های او را شنیده و برخی را از بَر هستند. بسیاری دیگر او را می‏‌شناسند یا نامش را شنیده‌‏اند. مجسمه‏‌ای از او در شهر آنکارای ترکیه وجود دارد و تصویری از او، در موزه‌‏ای در استانبول. در ترکیه او را خوجا می‏‌نامند و در میان اقوام عرب، ملا به جحا معروف است. او به مردی دانا و شوخ‏‌طبع شهرت یافته است. ملانصرالدین می‌‏توانست هر آن‏چه را فکر می‏‌کند، به زبان بیاورد و هر آن‏چه می‌‏خواهد، بکند. ملانصرالدین از قضاوت مردم فارغ است. او کار خود را می‌‏کند و همین، باعث پیدا آمدن روایت‏‌هایی خنده‏‌آور از رفتار و گفتار او شده است. روایت‏‌هایی که ما را به خنده می‌‏اندازد و سپس، به فکر فرو می‌‏برد. آوازه‌‏ی ملانصرالدین و حکایت‌‏هایش نه‏‌تنها در شرق، که در مللی در سرتاسر جهان پخش شده و به ایتالیا و آلمان نیز رسیده است. داستان‌‏های او به زبان‌‏های بسیاری ترجمه شده‏‌اند. داستان‌‏هایی که می‌‏توان هر یک را در چند سطح متفاوت دریافت. نخست، سطحی مفرح و سرگرم‌‏کننده، دوم، نکته‌‏ای اخلاقی و سوم، نکته‌‏ای بسیار ظریف و لطیف‌تر از دو سطح پیشین، که به آیین صوفی تمایل پیدا می‌‏کند. در کتاب طنز و شوخ‏‌ط‌‌بعی ملانصرالدین، با این شخصیت ماندگار بیشتر آشنا می‏‌شویم.