نویسنده : توشیهیکو ایزوتسو

   ترجمه : محمدجواد گوهری

از آشکارترین امور در پیوند با متون علمی قدیم دشواری دست‌یازی به قرائت صحیح و مورد نظر نگارندگان آنهاست. این معضل در متون فلسفی و عرفانی شاید بیش از هر جای دیگر رخ می‌نماید. اختلاف در قرائات که ناشی از عواملی نظیر عدم اعراب، تصحیف و یا لغزشهای مطبعی است گاه منجر به دیدگاههای متعدد و بسیار متفاوتی از یک متن واحد می‌شود و غریبتر آنکه احیانا این دیدگاهها خود به پیدایش مبانی مدارس جدید فکری می‌انجامند. بی‌گمان، فصوص‌الحکم یکی از بارزترین مصادیق متون فوق است. توانایی در عرضه یک قرائت صحیح که ضمن حفظ عافیت لغوی با روح مذهب ابن‌عربی نیز همساز باشد از مشخصه‌ها و معیارهای شناخت یک ابن‌عربی‌شناس زبردست است. ایزوتسو دقیقاً چنین ابن‌عربی‌شناسی است. اینجانب بر خود فرض می‌دیدم که ترجمه‌های ایزوتسو از فصوص را با متن عربی مقابله کنم. هر مقابله مرا بیشتر به تحسین فهم دقیق ایزوتسو از این متن غامض اسلامی وامی‌داشت. این تحسین با حالتی از تبجیل و توقیر آمیخته بود چرا که خود را در برابر عالم مسلمانی نمی‌دیدم که سالهای عمر را در ممارست علوم اسلامی گذرانده و اینک به عربی یا فارسی فصوص را شرح می‌گوید، بلکه خود را در برابر انسانی زاده ژاپن می‌یافتم که زبان و فرهنگ بومی او از دورترین زبانها و سنتهای فرهنگی جهان نسبت به اسلام است، مردی که اینک می‌کوشد میان این قلمرو از فرهنگ اسلامی نه با تمدن خود بلکه با تمدن غرب تفاهم برقرار سازد و اینکار را هم با موفقیت انجام می‌دهد.