نویسنده : شهلا لاهیجی 

پژوهش در راستای درک و دریافت موقعیت و چونگی زندگی زنان در گذشته ی ملت ها، بازکوینده ی حقایقی از روابط درونی جامعه است که به وقت خود تاریخ ساز بوده و به اعتلا یا اضمحلال ملت و دولتی انجامیده است، اما در نوشته های هیچ یک از تاریخ نویسان سنتی اثری ازآن نیست. به همین اعتبار، پژوهش درباره ی وضعیت زنان در تاریخ گذشته ی ایران نیز می تواند راهگشای درکی صحیح تر از روند تکامل اجتماعی و چگونگی مراودات درون مردی و به عبارت دیگر، تاریخ راستین مردم ایران باشد.
هدف از این کاوش، یافتن هویت راستین و در سایه مانده ی زن ایرانی است که در چارچوب (مقتضیات) و در محدوده ی (قراردادهای اجتماعی)نقش پذیرفته است تا بتوان از این طریق به هویت راستین انسان ایرانی از آغاز گام نهادن به صحنه ی تاریخ جهان پی برد.
هرچند تمامی اشکال پیدا و ناپیدای زندگی و حضور اجتماعی زن ایرانی در پس پرده ی پیش داوری ها و معیارهای ارزشی خاص حکومت های اقتدار و خود محوربین در اسارت سرنوشتی از (پیش ساخته) از دیدگان ظاهربین پنهان مانده و لاجرم انکار شده است، اما اثر حضور او در دوره های گوناگون و پرفراز و نشیب حیات ملی و سیاسی ملت ما و در شکل گیری تمدن و ویژگی های فرهنگ ایرانی، انکار ناپذیر است.
هدف از چنین پژوهشی را می توان با این پرسش همراه گرد گه چرا زندگی زنان در خاورمیانه و ایران از زمان های دور با رنج و نامرادی بیشتری همراه بوده است؟ در پی یافتن پاسخ این سوال، خود به خود سلسله پرسشهای دیگری مطرح می شوند: چرا زندگی انسان ایرانی به رغم تمدن دیرپا و فرهنگ کهن و درخشانش با توفیق و اعتلایی سزاوار این ملت باستانی همگام و هماهنگ نبوده است؟ از چه رو این این سرزمین بارها و بارها مورد حمله و هجوم فرهنگ های پست تر از خود قرار گرفته و تا پرتگاه نابودی کامل پیش رفته است؟ چرا و چگونه است که به رغم همه ی این رنج ها و محنت ها، ما هنوز با همان نام باستانی و کم و بیش همان زبان و همان ترکیب قومی نژادی و در همان موقعیت جغرافیایی بر پهنه ی جهان ایستاده ایم؟ کدام بخش از جامعه، بار این بقا را به دوش کشیده و به منزل رسانده است؟