(آیا می توانیم با هم زندگی کنیم؟)
 

نویسنده : آلن تورن  

   ترجمه : سلمان صادقی‌زاده

شاید به نظر رسد دیدگاه‌ها و اندیشه‌های تورن در پیوند با جوامع «پساصنعتی» طرح می‌شود و نمی‏‌تواند برای جامعۀ «شبه‌‏صنعتی» ایران رهاوردی داشته باشد. این شبهه هم وارد است و هم وارد نیست؛ وارد است، زیرا بسیاری از مفاهیم نظری و مصادیق عملی که نظریۀ تورن را شکل می‌دهد، برآمده از تحولات تاریخ غرب و وضعیت امروزی جوامع «اطلاعاتی» است و پاره‌‏ای از نظرات او مانند تقدم کنش اجتماعی بر کنش سیاسی بر جوامعی صادق است که پس از کسب حقوق سیاسی، در پی کسب حقوق فرهنگی‌اند و طرح بحث «جنبش‌های اجتماعی در کشورهای غیردموکراتیک» در این کتاب نیز برآمده از همین ملاحظه است. اما این شبهه از دیگر سو وارد نیست، زیرا نظریۀ تورن بیانگر صورت‏بندی جدیدی از میان‌کنش‌‏های اجتماعی است که کنشگر کانونی آن نه اصلاحگر دینی، دولت ملی و طبقۀ اقتصادی که کنشگر انسانی است.
یکی از مهم‌ترین رهاوردهای نظری تورن برای جامعۀ ایرانی کمک به داشتن درکی بهتر در رویارویی با مدرنیته است. چیزی که دست‌کم از زمان عباس ‏میرزا یکی از پیچیده‌ترین پرسش‌ها و دشواره‌‏های ما ایرانیان بوده است. دو قرن از رویارویی جامعۀ ‌ایرانی با مدرنیته می‌گذرد؛ مواجهه‌‏ای که گاهی چهره‌ای شوق‌آفرین و رهایی‌بخش و گاهی سیمایی دردناک و هراس‏انگیز به خود گرفته است. گاهی از آن به تلبیس ابلیس و گاهی به تنها راه رهایی یاد شده است، اما یک چیز روشن است و آن این‌که جامعۀ ایرانی هنوز نتوانسته نسبت خود را با مدرنیته تعیین کند و در هزارتوی تردید میان پناه‏ بردن به گذشته یا فرار به آینده سرگردان است.