نویسنده : محسن میهن‌دوست

 آن‌چه در دفتر پریان آب، انار بهشتی خانه یافته است. سوای اوسانه (افسانه) که از پژوهش میدانی به دست آمده است، نیز درنگی هرچند از سر ایجاز، نسبت به نزدیکی افسانه‌های کهن با اسطوره، که بی‌نگاه به وجه انگاره‌های گردان (نمادی و تمثیلی و...) درک آن آسان بر نمون بنما یا بنپایه نمی‌شود، بایسته‌ی اشاره است. هم از این‌رو: ادبیات شفاهی، در گستره‌ی واگویه‌های آیینی و منبری دوره به دوره، هنگامی که داده‌های زمانی و بیانی، در بستر زمان و زبان (و مکان) از جمله چند برداشتی را سبب می‌شود، تثلیث و ثنویت و جز آن سکه دورو را یاد آور است. این‌که نمونه‌های پژوهشی میدانی با چه باورهای دربه‌در گردیده‌ای جابه‌جا شده، و یا چیز دیگری از آب درآمده، گفتاری بس دراز دامن است.