(نظریه‌ها و نقدهای ادبی - هنری 11)

نویسنده : مهیار علوی‌مقدم

این مجموعه به بررسی ادبیات دانشگاهی به منظور ایجاد زمینه ای برای برطرف سازی همه جانبه ضعف آن نگارش شده است. کتاب حاضر در هفت بخش تنظیم شده و هر بخش به منظور دستیابی به هدف خاصی همچون: بررسی قلمرو هرمنوتیک به عنوان زیربنای بسیاری از رویکردها در نقد و تحلیل متن ادبی، تحلیل واژه شناختی هرمنوتیک و هرمس برای آشنایی با تعامل های فرهنگی و فکری دنیای شرق و غرب در چارچوب مکتب هرمتیسیزم، کشف شباهت میان کتاب مقدس و متن ادبی، تاویل گرایی خصوصا در زمینه تفکر و اندیشه متکلمان و صوفیان، ایجاد شرایطی برای فهم متن از دریچه ای علمی و مدون در راستای مطالعه هرمنوتیکی متون ادب فارسی و… شکل گرفته است.

گزیده ای از کتاب :

در هرمنوتیک، با مجموعه ای از دیدگاه های گوناگون رو به روییم. در یک سوی، فهم متعارف وجود دارد که بر این باور است متن، چیزی ثابت و معین به نام معنا را با خود به همراه دارد و خواننده و تاویل کننده ی متن با گشودن دریچه های جهان متن، به سادگی می تواند به فهم معنا دست یابد. این دیدگاه، عمدتا در هرمنوتیک سنتی جای دارد، نظریه پردازی مانند هرش که برای متن معنایی یگانه و معین قایل بود و معنا را مطابق قصد و نیت مولف می دانست در این شمار است. در سوی دیگر، گرایش های بارزی وجود دارد که در عدم تعین معنا با یکدیگر همسویی دارند، گرایش هایی گاه با خاستگاه مشترک و در عین حال با نتایج متفاوت. هرمنوتیک های مدرن عمدتا در این چارچوب جای می گیرند. دو گرایش هرمنوتیک فلسفی گادامر و شالوده شکنی دریدا در این میان درخور توجه تر به نظر می رسند. هر دو گرایش از دیدگاه های هایدگر در باب زبان بهره گرفته اند، اما آن را در دوجهت گوناگون بسط و گسترش داده اند. به نظر می رسد نظریه پردازان سنتی و مدرن هرمنوتیک، به رغم اختلاف هایی که در دیدگاه های خود دارند، اما در این موضوع اتفاق نظر دارند که متن ادبی بالذات، دارای ارزش است و تاویل متن و رویکرد هرمنوتیکی باعث افزایش بهره گیری هرچه بیشتر خواننده از ارزش های متن می شود.