(فلسفه‌ی غرب 1)

نویسنده : علی‌اصغر مصلح

این اثر تلاش می‌کند تصویری عمومی از هگل، فیلسوف برجسته‌ی آلمانی را با جوانب متعدد اندیشه و آثارش، برای مخاطبان ارائه کند. در بخشی از پیش‌گفتار کتاب به قلم نویسنده می‌خوانیم: «اغراق نکرده‌ایم اگر بگوییم که هگل در زمان ما بیش از هر فیلسوف دیگری محل توجه و مرجع استناد است. هر کس در حوزه فلسفه و مباحث نظریِ دورانِ جدید و معاصر وارد شود، دانسته و ندانسته، بیش از همه مشغول به هگل است. در تاریخ فلسفه، هگل از دو جهت مهم است: یکی این‌که وی همه سنت‌های فلسفیِ قبل از خود را بازاندیشیده و حاصل کار را به هیئت یک نظام درآورده است؛ دوم این‌که همه متفکران بزرگ پس از وی به‌نحوی از وی تاثیر پذیرفته‌اند. پژوهشی که می‌خواهد درآمدی برای ورود به چنین فیلسوفی فراهم کند، باید بیش از هر چیز به همین نقش تاریخی توجه داشته باشد. نحوه معرفی یک فیلسوف بستگی به مقصودی دارد که از معرفی وی در پیش است. کسی که می‌خواهد هگل را به مخاطبانی با دغدغه‌ها و علایقی سیاسی معرفی کند، با کسی که وی را به قصد ورود به حوزه هنر یا دین معرفی می‌کند، فرق دارد. در این نوشته کوشیده‌ایم که در نحوه معرفی نظام فکریِ هگل، شیوه و جهت‌گیری خود وی نیز نمایان شود. برخی شارحان هگل در توصیف خصوصیاتِ فلسفه او بر دو وجه “تاریخی بودن و نظام‌مندی” تاکید کرده‌اند. به تعبیر پگلر دو مسئله‌ی همیشگیِ هگل همانا تاریخ و سیستم بوده است. بر همین پایه باید کوشش می‌شد تا پرسش‌ها و دغدغه‌های اصلیِ فیلسوف با نظر به همین دو اصل شرح داده شوند. هگل فلسفه را “به ادراک درآمدن زمانه‌اش” می‌دانست. اندیشه و واقعیت هر دو تاریخی‌اند و هر فیلسوف نمود دمی از حیاتِ روح است. همین اصول را می‌توانیم متوجه خود وی کنیم. هگل و اندیشه‌های وی دمی است از حیات روح و پدیداری در تاریخ روح. مقصود ما از نگارش این کتاب آن بوده است که هگل به‌نحو عمومی به فارسی زبانان معرفی شود؛ بنابراین، کوشیده‌ایم که به همان شیوه پیش‌گفته بنویسیم و البته در حینِ کار نیم‌نگاهی هم به وضع هگل‌پژوهی در ایران داشته باشیم.»