(نگین‌های زبان‌شناسی 35)

نویسنده : کورش صفوی

این کتاب دربردارنده مجموعه ای از گفتگوهای صفوی است که طی چهل سال گذشته صورت گرفته اند؛ بازبینی و خوانش مجدد این مصاحبه ها از آن جهت قابل توجه است که برخی از آن ها هم چون پیشگویی هایی برای آینده بوده اند، پیشگویی هایی که در دوره ی خود موجب به خنده افتادن مصاحبه کننده که معمولا فارغ التحصیل رشته ی زبان شناسی بوده می شدند.

آموزش زبان یا آموزش به زبان، اسطوره، مسابقه ی علمی، درست و غلط، زبان جوانان، چرا دیگر فکر نمی کنیم و… اسامی اختصاص یافته به برخی از این گفتگوها است.

گزیده ای از کتاب :

ببینید «نظریه توطئه» یکی از نظریه های سیاسی متداول در قرن بیستم بود. این نظریه را نمی خواهم اینجا توضیح بدهم، فقط فرض کنید من چاقوسازم، حالا می آیم و به شما می گویم، همسایه تان می خواهد با شما دعوا کند. این قدر این حرف ام را تکرار می کنم، تا شما باور کنید، همسایه تان بالاخره شما را کتک می زند. بعد شما از من یک چاقو می خرید تا از خودتان دفاع کنید. حالا به سراغ «نظریه بازی» می رویم. وقتی شما از من چاقو خریدید، من به سراغ همسایه تان می روم که اصلا از همه جا بی خبر است. به او می گویم که شما برای حمله به او چاقو خریده اید. او را می ترسانم و او هم از من یک چاقو می خرد. بعد پیش شما می آیم و خبرتان می کنم که همسایه تان هم چاقو دارد. حالا وقت اش رسیده که شما به من سفارش بدهید تا برایتان شمشیر بسازم. همین حالا، ببینید چقدر از اصطلاحات بازی های مختلف را در مفاهیم دیگری به کار می بریم؛ مثلا «فلانی دقیقه ی نود زنگ زده، می گه ماشین اش خرابه»، «توپ توی زمین حریفه»، « بالاخره از مدیرش کارت قرمز می گیره»، «حسابی آچمز شده ام»، «توی بحث فتیله پیچش کرد» و غیره و غیره. یک هندی را که مامور خودشان است، وادار می کنند که در یک سخنرانی، بگوید پاکستان را باید نابود کرد. بعد به پاکستانی ها اسلحه می فروشند. اینها را برپایه ی نظریه ی توطئه سرگرم می کنند و خودشان برپایه ی نظریه ی بازی منفعت می برند. جنگ هم راه نمی افتد. هم هندی ها و هم پاکستانی ها این اسلحه ها را انبار می کنند تا کهنه و فرسوده شوند و از کار بیفتند. بعدش دوباره از اول.

جنگ جهانی اول و دوم را در نظر بگیرید. معلوم است که چه کسانی در حال جنگ بودند. جنگ چه وقت شروع شد و چه وقتی تمام شد؛ چه کسی پیروز شد، چه کسی شکست خورد. حالا ببینید، جنگ جهانی سوم بیش از بیست سال است که شروع شده است، هیچ کس هم نمی داند دوست کیست، دشمن کیست، چه کسی می برد، چه کسی می بازد.