این کتاب در کنار توجه به تشابه و تفاوت این سه اثر و تحلیل تطبیقی آنها، به بررسی ارزش‌های اجتماعی، ادبی و زیبایی‌شناختی آن سه نیز پرداخته است. این بررسی در عین حال به روند گذر حماسه یا حماسه‌سرایی از حالت صرفا اساطیری گیل‌گمش به دوره پهلوانی - اساطیری ایلیاد، و به شاهنامه که تبلور ترکیب عناصر اساطیری، پهلوانی و تاریخی است می‌پردازد.
حماسه، کهن‌ترین اثر مدون تمدن‌های باستانی جامعه بشر است. در این کتاب پاره‌ای مسایل اساسی پیدایی حماسه و سنت حماسه‌سرایی، با توجه به باستانی‌ترین حماسه‌ها به میان آورده شده و سپس برخی جنبه‌ها و ویژگی‌های منحصر به فرد شاهنامه فردوسی با عطف توجه به سنت حماسه‌سرایی بحث شده است.
کتاب عبادیان، سه فصل «بین‌النهرین کانون کهن اسطوره و حماسه جهانی»، «حماسه اساطیری اقوام یونانی» و «اسطوره و حماسه در ایران است» را در بر می گیرد و هر فصل به بخش‌های دیگری تقسیم می‌شود.

اثرحاضر به عنوان زمینه کار پژوهشی پژوهندگان ادبیات فارسی درباره حماسه، با توجه عمده به شاهنامه فردوسی نوشته شده است. پژوهش و کار بر روی شاهنامه، سنتی بس دیرینه دارد؛ چنین کاری را مولفان تاریخ سیستان و چهار مقاله آغاز کردند؛ و از آن پس در درون و برون ایران به دستاورد‌ها و رهاوردهای ارزنده و موشکافانه منجر شد.
همچنین در این کتاب، در کنار کاوش در خصوصیت‌های اجتماعی و ادبی آثارحماسی، از برخی یافته‌های ادبیات تطبیقی، جامعه‌شناسی و روانشناسی هنر، فلسفه هنر و تئوری ادبیات که با نکات مورد پژوهش مناسبت دارند، بهره‌ گرفته شده است.