ژوزه ساراماگو، نویسنده فقید پرتغالی از جمله معدود هنرمندانی بود كه در دوره ما می‌زیست و نوشته‌هایش بیش از آن كه برآمده از دغدغه‌های مرسوم و معمول نویسندگان روز باشد، ترجمانی از دیدگاه‌های یك روشنفكر چپ‌گرا با ویژگی‌های خاص خود او بود.
«در ستایش مرگ» كه اندك زمانی پس از انتشار در ایران به چاپ رسیده است، یكی از آخرین آثار این نویسنده است كه به واكاوی دیدگاه‌های او در آخرین سال‌های حیات درباره زندگی و مرگ از دید انسانی چپ‌گرا و ایده‌آلیستی شكاك می‌پردازد.
ساراماگو كه پیشتر با «كوری» شهرتی فراوان در میان جامعه كتابخوان ایرانی كسب كرده بود، در این كتاب نیز به سرنوشت مبهم انسان در روزگار كنونی و اختلاط مرزهای خیر و شر، مادیت و معنویت، بقا و فنا و بطلان دیالكتیك‌های معمول در مكاتب روشنفكری چپ می‌پردازد.
رمان كه فضای آخرالزمانی آن، بی‌مكانی و بی‌زمانی آن و بی‌معنا بودن اعتبار اسم‌گذاری‌ها و هویت‌بخشی‌های مرسوم در آن نشانگر ادامه فضای كوری در ذهن نویسنده است، به حوادثی می‌پردازد كه در یك كشور پادشاهی مشروطه در اثر توقف و سپس از سرگیری مرگ روی می‌دهد.

داستان از جایی شروع می‌شود كه مرگ سراغ افراد یك سرزمین نمی‌رود و تا مدتی هیچ مرگی در محدوده جغرافیایی سرزمین مورد بحث گزارش نمی‌شود. این مساله با واكنش‌ها و محاسبات تازه‌ای همراه است. نگاه طنزآمیز نویسنده به دست و پا زدن انسانی كه ناگهان پس از تاریخی سرشار از كلیشه نابودی و مرگ به بی‌مرگی دست یافته است؛ اما در این بی‌مرگی كاملا منفعل است، فضای جالبی در داستان می‌آفریند.
پس از مدتی مرگ تصمیم می‌گیرد به میان انسان‌ها برگردد، از اینجا به بعد مرگ شخصیتی از شخصیت‌های داستان می‌شود كه با فرستادن نامه‌های بنفش رنگ، موعد مرگ انسان‌ها را به اطلاع آنها می‌رساند. دوباره انسان منفعل به دست و پا می‌افتد و این بار شكل تازه‌ای از تحیر انسان در وضعیت تازه‌ای كه در ایجاد آن دخالتی ندارد به چشم می‌آید.