(آمیزه‌ی مفهومی و پیچیدگی‌های پنهان ذهن)

نویسنده : ژیل فوکونیه ،مارک ترنر

   ترجمه : جهانشاه میرزابیگی 

پنجاه هزار سالِ پیش، کم‌تر یا بیش‌تر، در عصرِ پارینه‌سنگی زبرین، نیاکانِ ما برجسته‌ترین پیش‌رفت‌ها را در تاریخِ بشر آغاز کردند. پیش از آن، انسان یک گروه کوچک از پستان‌دارن بزرگ محسوب می‌شد و پس از آن ذهن انسان قادر بود زمامِ امورِ جهان را در دستِ خود بگیرد. چه اتفاقی افتاد؟ شواهدِ باستان‌شناسی حاکی از آن است که در دورانِ پارینه‌سنگی، انسان یک توانایی بی‌سابقه پیدا کرد. این توانایی قوه‌ی تخیلِ انسانِ مدرن بود، که به آن‌ها قدرتِ ابداعِ مفاهیمِ تازه و ترکیبِ الگوهای ذهنی پویا و جدید می‌بخشید. نتایجِ این تغییر فوق‌العاده بود: انسان هنر، علم، مذهب، فرهنگ، ابزارهای پیچیده و زبان را تکوین بخشید. چه‌گونه توانستیم به این چیزها دست یابیم؟ در این کتاب، بر آمیزه‌ی مفهومی  تمرکز می‌کنیم، یک توانایی بزرگِ ذهنی که، در پیش‌رفته‌ترین صورتِ خود یعنی آمیزه‌ی «دودامنه»‌ ، به نیاکانِ ما دستِ برتر اعطا کرد و، خواهی نخواهی، ما را به آن‌چه امروز هستیم رساند. در این کتاب اصولِ آمیزه‌ی مفهومی، پویایی جذابِ آن، و نقشِ حیاتی آن را در این‌که چه‌گونه می‌اندیشیم و چه‌گونه زندگی می‌کنیم می‌کاویم. آمیزه‌ی مفهومی عمدتاً در پشتِ صحنه عمل می‌کند. ما از پیچیدگی‌های پنهانِ آن آگاه نیستیم، همان‌گونه که از پیچیدگی‌های ادراک، مثلاً، دیدنِ یک فنجانِ آبی آگاهی نداریم. آمیزه‌ی مفهومی، تقریباً به دور از دست‌رسی آگاهی، شبکه‌های وسیعی از معانی مفهومی را طراحی، و محصولاتِ شناختی را تولید می‌کند که، در سطحِ آگاهی، به‌ظاهر، ساده می‌نمایند. نحوه‌ی اندیشیدن همان نیست که فکر می‌کنیم. اندیشه‌ی روزمره به‌ظاهر ساده می‌نماید، اما حتا ساده‌ترین اندیشه‌ها به صورتِ تعجب‌برانگیزی پیچیده هستند.                                                                                                                                                                                                                                            (از پیش‌گفتار مؤلف)