نویسنده : ویکتور هوگو

   ترجمه : محمدرضا پارسایار

-آیا ممکن است سرشت بشر به کلی دگرگون شود؟

-آیا ممکن است همان‌گونه که ستون فقرات بشر زیر سقفی کوتاه، درهم فشرده و خم می‌شود دل آدمی نیز زیر بار فلاکت و فقر عیب پذیرد و به معلولیتی درمان‌ناپذیر دچار شود؟

-آیا در روح بشر عنصری الاهی وجود دارد که فساد نمی‌پذیرد؟

فشارهای اجتماعی و اخلاقی آدمی را به تباهی سوق می‌دهند. از نظر ویکتور هوگو، بینوایی و بی‌اعتنایی انسان‌ها به یکدیگر و نظام سرکوبگر و بی‌رحم باعث می‌شوند تا انسان پاک‌نهاد به زشتکاری روی آورد. او بر این باور است که آموزش و پرورش و حفظ کرامت و حرمت انسان‌ها تنها راه‌حل‌های جامعه برای دوری از زشت‌کاری‌اند.

بینوایان نشان می‌دهد که بهترین راه برای تعالی انسان، گذشت و فداکاری است.