نویسنده : پرویز بابایی

در مطالعه جهان مادی ،انسان نمی‌توانست از توجه به خویشتن ،نسبت به شناخت دنیای معنوی خویش اجتناب ورزد. از همان آغاز معرفت فلسفی ،مسئله گوهر و منشا جهان معنوی انسان ،در رابطه با جهان مادی به صورت موضوع اصلی پژوهش فلسفی درآمد . آگاهی عبارت است از مجموع اشکال فعالیت ذهنی : احساسات ،ادراک ،تصورات ،ایده‌ها ،اندیشه‌ها ،اراده و مانند آنها . ذهن از گوهر عینی که خود انعکاس آن است ،حتی کمترین بهره‌ای ندارد ،همچنین نه می‌تواند اندازه‌گیری ،توزین یا رویت شود . آگاهی چیزی بیشتر از یک بازتاب جهان عینی مادی در مغز انسان نیست جهانی که ما آنرا در اندیشه‌های خویش تصور می‌کنیم ،درست و عینا همان جهانی نیست که فی‌نفسه وجود دارد ،بلکه دنیا در اذهان ما تنها تصویر و انعکاسی کم یا بیش درست از اشیاء و پدیده‌های موجود است . مخلوط کردن عنصر ایده‌ای و عنصر مادی و نیز عدم توجه به تفاوت کیفی میان آنها به منزله‌ی مبتذل کردن و ساده کردن فلسفه‌ی علمی است .