(زندگی و آثار حکیم عمر خیام نیشابوری) 

نویسنده : بیژن جلالی 

خیام نماینده‌ی ذوق خفه شده ،روح شکنجه دیده و ترجمان ناله‌ها و شورش یک ایران بزرگ ،باشکوه و آباد قدیم است که در زیر فشار فکر زمخت سامی و استیلای عرب کم‌کم مسموم و ویران می‌شده .
از رباعی‌های او بدست می‌آید که گوینده‌ی این ترانه‌ها فیلسوف ،منجم و شاعری بی‌مانند بوده است . 
                                                                                                                                                                صادق هدایت