(از آغاز تا پایان سلطنت محمدعلی شاه قاجار)

نویسنده : نیایش پورحسن

این مجموعه به‌طور کلی شامل مقوله‌های «پیدایی نمایشنامه‌نویسی در ایران»، «پیدایی تئاتر و تماشاخانه در ایران»، «مقلدان و نمایشگران تقلید» و «نهضت ترجمه در ادبیات نمایشی در ایران» است که با تمرکز بر عصر قاجار به‌ویژه دورهٔ سلطنت ناصری، مظفری و سپس دورهٔ مشروطه با عنوان کلی «سیری در تاریکی‌های نمایش و ادبیات نمایشی ایران در عصر قاجار» عرضه می‌شود. در این مجموعه از برخی مسائل نمایش‌های ایرانی همانند «تعزیه»، «نقالی» و سایر اقسام نمایش‌های ایرانی که تاکنون به‌وفور راجع به آن نوشته شده پرهیز شده است. مجموعه‌ای از جستارهای تازه‌یاب و ناگفته راجع به جریانات مهم و تأثیرگذار نمایشی، مترجمان، نویسندگان، هنرمندان و آثار نمایشی فراموش‌شده از عصر قاجار است که برای نخستین بار به خوانندگان عزیز تقدیم می‌‌شود.