(همراه با گفت‌وگوی صالح نجفی با عباس کیارستمی)

(با دیباچه‌ای از احمد کیارستمی)

نویسنده : گادفری چشایر 

   ترجمه : صالح نجفی

  مقدمه : احمد کیارستمی

گادفری چشایر، نقدنویس برجسته‌ی امریکایی، در گفت‌وگوهای گردآمده در این کتاب، درباره‌ی فیلم‌هایی بحث می‌کند که کیارستمی در سه دهه فعالیت مدام خود، از ۱۳۴۹ تا ۱۳۷۹، ساخته است. گفت‌وگوها در تهران آغاز می‌شود، در راه کوکر ادامه می‌یابد و به «باد ما را خواهد برد» منتهی می‌شود. این شاید عالی‌ترین سند موجود درباره سیر تطور و تکامل سینمایی کیارستمی باشد. چشایر درباره همه فیلم‌های این سه دهه، با خالقشان حرف می‌زند، اما به واسطه‌ی سفر، یک فیلم از قلم می‌افتد، یکی از مهم‌ترین فیلم‌های کیارستمی.

صدای کارگردان فقید در بسیاری از فیلم‌هایش حضور دارد. در مشهورترین اثرش، خود او را می‌بینیم که پایان فیلمبرداری را اعلام می‌کند؛ اما در این سه دهه، او را مدام در یکی از فیلم‌هایش می‌بینیم، با همان هیبت شمایل‌وارش، بی‌آنکه لبخندی بزند، ابراز احساساتی کند یا تحت تأثیر قرار گیرد. در همان فیلم که صحبت درباره‌اش در این کتاب از قلم افتاده است: «مشق شب».

گادفری چشایر و جیم کالول این افتادگی را به‌طرزی عالی جبران کرده‌اند: روی جلد کتاب عکسی از عباس کیارستمی آمده است، نمایی بسته از مردی که عینک تیره‌ی درشتی زده و دهانش باز است. این عکس، کیارستمی کارگردان نیست، مردی با عینک تیره پشت دوربین. تصویری است از کیارستمی بازیگر، جلوی دوربین کیارستمی کارگردان. نمایی است از مشق شب، آنجا که پشت و جلوی دوربین، پشت و روی واقعیت، بر هم افتاده‌اند تا حقیقت مطلقی را بازنمایند که او از کوره راه‌های دروغ‌های سینمایی بازش می‌جست.