نویسنده : هوشنگ منتصری

با ملی شدن صنعت نفت که در نتیجهﻯ آن از شرکت نفت ایران و انگلیس خلع ید به عمل آمد، دولت انگلستان که صاحب اکثریت سهام این شرکت بود، به دیوان داوری بینﺍلمللی لاهه مراجعه و در خصوص لغو قرارداد یک طرفه از سوی ایران و خسارات ناشی از آن شکایت کرد. به دنبال این شکایت، زنده یاد دکتر محمد مصدق نخست وزیر وقت ایران، با یک هیأت همراه، به لاهه مسافرت کرد تا در این دادگاه بینﺍلمللی که قضات آن از کشورهای مختلف و طبق ضوابط خاصی از سوی سازمان ملل انتخاب ﻣﻲشوند، از حقوق مسلم ایران که سالیان طولانی با قرار داد «دارسی» و قراردادهای مکمل آن از سوی شرکت نفت ایران و انگلیس پایمال شده بود، دفاع کند. وکیل ایران در این دادگاه پروفسور «رولن» استاد دانشکدهﻯ حقوق پاریس و از چهره های سرشناس و متخصص در مرافعات بینﺍلمللی بود که کوشش فراوانی به عمل آورد تا حقانیت ایران را در این ماجرا به اثبات برساند.