قهرمان داستان بعد از سرخوشی‌های جوانانه سختی‌هایی را پشت سر می‌گذارد که آداب جامعه و عادات افراد در آن سهم بسیار مهمی دارد. این رمان با گسترهٔ عظیم رویدادها و صحنه‌ها و آدم‌ها و زمان‌ها و مکان‌ها عملاً نقد کوبنده‌ای است بر مناسبات مبتذل اجتماعی، و نیز اثری در تقبیح اعتیادی خانمان‌برانداز.
آیا همیشه «پایان شب سیه سپیده است؟»