نویسنده : هکتور مالو
    ترجمه : حبیب یوسف‌زاده

هکتور مالوی فرانسوی نویسنده‌ی بی‌خانمان ابتدا حقوق خواند و تصمیم داشت وکیل یا قاضی شود، اما بعدها به این نتیجه رسید که عاشق نوشتن است.

او هفتاد عنوان کتاب نوشته، اما مشهورترین کتاب‌هایش باخانمان و بی‌خانمان هستند. می‌توان گفت کتابش از خودش مشهورتر است، چنانچه این را پای تندیس یادبودش هم نوشته‌اند.

هکتور مالو در رمانِ بی‌‌خانمان، که از خودش هم مشهورتر است، داستانِ پسری کوچک به نام رِمی را تعریف می‌کند که از زندگی‌ِ ساده و فقیرانه‌اش با جادوی موسیقی و قدرتِ همدلی گذر می‌کند. آقای باربرین روزی پسربچه‌ای را در پاریس پیدا می‌کند که لباس‌های خوبی پوشیده است. او به تصور این‌که خانواده‌ی پسر ثروتمندند و به امید گرفتنِ پاداش، پسر را به خانه می‌برد و به همسرش می‌دهد و او را رِمی می‌نامد.

داستان از زمانی شروع می‌شود که رِمی هشت‌ساله است و باربرین، که بیکار شده، از پاریس برمی‌گردد. او مردی تلخ و تندخوست که رفتار خوبی با رِمی ندارد و تصمیم می‌گیرد از شر پسرک رها شود. برای همین، رِمی را در ازای پول به سینیور ویتالی، که پیرمردی دوره‌گرد و هنرمند است، اجاره می‌دهد. ویتالی با سه سگ _ به نام‌های کاپی، زربینو و دولسی _ و یک میمون _ آقای خوش‌قلب‌_  سفر می‌کند و به رِمی یاد می‌دهد چنگ بنوازد و آواز بخواند. آن‌ها در روستاها و شهرهای مختلف نمایش‌های موزیکال اجرا می‌کنند تا پول به دست بیاورند، هرچند بیش‌تر اوقات گرسنه‌اند و نمی‌توانند سقفِ مناسبی پیدا کنند تا در امان باشند.

سفرِ جاده‌ای پسرک و پیرمرد مدرسه‌ی زندگی است و همسفر شدن و کنار هم قرار گرفتنِ این دو شخصیت بستری برای یادگیری می‌سازد تا ارزش‌هایی مانند شادی، احترام، احساس مسئولیت و رضایت از زندگی مرور شود. این داستان با ماجراهای بسیاری که از سرگذشتِ رِمی تعریف می‌کند، ضرب‌آهنگِ تندی دارد و نشان می‌دهد که زندگی پیش‌بینی‌ناپذیر است و نمی‌توان از آن انتظارِ سادگی و راحتی داشت، ولی می‌توان شجاع و سرسخت و قدردان بود. زندگی هم می‌تواند در عین دشواری و رنج، خوشی‌ و شیرینی داشته باشد. با این‌که بیش‌تر اتفاق‌های داستانی در جاده‌های خطرناک، محله‌های فقیرنشین، مسافرخانه‌های ارزان و زندان‌های تاریک می‌گذرد، رمان با شکوهِ چشم‌اندازهای بی‌مانندی که از روابط انسانی خلق می‌کند، در ذهن ماندگار می‌شود.

دوستی یکی از درون‌مایه‌های داستان است که به شیوه‌های متفاوت به آن پرداخته شده، از دوستی پیرمرد و پسرک تا دوستی با حیوانات و هم‌سالان و…. که مخاطب را به نوع‌دوستی و همدلی با دیگران دعوت می‌کند و موقعیت‌هایی تامل‌برانگیز و شخصیت‌هایی دوست‌داشتنی می‌سازد و مثبت‌اندیشی و نگرش انسانی را ترویج می‌کند.

بی‌خانمان داستانی جسور است که از خشونت و هنر، محبت و مبارزه می‌گوید و امیدواری و رؤیاپردازی را ستایش می‌کند. سادگیِ سبکِ نویسنده و قهرمانِ کودک آن باعث می‌شود نوجوانان و بزرگسالان از خواندن آن لذت ببرند و با شخصیت‌ها و ماجراهای کتاب هم‌ذات‌پنداری کنند، با این‌که بیش‌تر از ۱۴۰ سال از انتشار اولیه‌ی رمان می‌گذرد.