نویسنده : فرانسوا ماری آروئه دو ولتر
    ترجمه : محمود گودرزی

کاندید پرسید: «حقیقت دارد که مردم همیشه در پاریس خندان‌اند؟»

کشیش پاسخ گفت: «بله،‌ اما از روی دلخوری و عصبانیت؛ چون مردم با قهقهه‌های بلند از همه چیز می‌نالند. اینجا حتی نفرت‌انگیزترین کارها را با خنده انجام می‌دهند.»

فرانسوا ماری آروئه معروف به ولتر از نویسندگان و فلسفه‌دانان قرن هجدهم فرانسه است که با نبوغش در درک حقایق می‌کوشید مخالفتش با دستگاه فاسدشده‌ی دین در فرانسه را با داستان‌هایش ابراز کند. او اگر چه در قرن روشنگری می‌زیست، همچنان موانع بسیاری بر سر حقیقت‌گویی در فرانسه وجود داشت، اما ولتر شجاعانه به ابراز نظراتش ادامه می‌داد؛ نویسنده‌ای که به‌خاطر عقاید آزادی‌خواهانه‌اش به زندان افتاد و تبعید شد. او آثار مهمی را در نقد مسیحیت و شیوه مملکت‌داری حکام وقت، پدید آورد و شاید بتوان «کاندید یا خوش‌باوری» را مهمترین اثر ولتر به‌شمار آورد؛ رمانی که با حجم اندک خط دقیق و کاملی از اندیشه ولتر را به‌دست می‌دهد.

«کاندید یا خوش‌باوری» داستان جوانی به نام کاندید است که سفر زندگی‌اش پس از اتهام رابطه با دختر اربابش که به او عشق می‌ورزید، آغاز می‌شود. داستان آوارگی او از دیاری که پس از آن درگیر جنگ و غارت می‌شود؛ جنگی که سرنوشت او را پس از آوارگی رقم می‌زند. داستان جست‌وجوی عشق و حقیقت. کاندید جوان خوش‌بین و خوش‌باوری است که به دلیل تعلیمات مذهبی جبرگرایانه، بنا دارد تسلیم حوادث زندگی باشد. حوادثی که او و عقایدش را درهم فرو می‌شکند و طی آن با حقایق زیادی روبه‌رو می‌شود.
 

ولتر هوشمندانه جوانی ساده‌لوح را به‌عنوان قهرمان قصه‌اش انتخاب می‌کند تا او را نماینده مردمی خوش‌باور قرار دهد که نام رمان و مترادف قراردادن خوش‌باوری با کلمه کاندید نیز از همین روی است. کاندید یا خوش‌باوری طنزی ظریف و البته سیاه است در انتقاد به دستگاه کلیسا و اندیشه‌های جبری و عدم آزادی اندیشه و آزادی بیان در جامعه فرانسه‌ی قرن هجده. انتقاداتی که بی‌شک خوشایند حکام زمانه‌ی او نیست و از همین روی، ولتر کاندید را با نام مستعار منتشر می‌کند.

کاندید یا خوش‌باوری رمانی در معنای حقیقی، فلسفی است که در تمام طول سفر زندگی کاندید مدام طرح پرسش می‌کند تا خواننده‌اش را به ساده‌ترین شکل ممکن به اندیشه وادارد. ولتر شاید روشنگرترین نویسنده عصر خود است و از آنجایی که دغدغه همیشگی‌اش نقد دستگاه دین، حاکمیت و عدم آزادی بیان بوده است، داستان کاندید هرگز کهنه نمی‌شود و می‌توان کاندید یا خوش‌باوری را داستانی امروزی دید.