(از بازرگان تا خاتمی)

نویسنده : داود علی‌بابایی

کتاب پیش رو جلد هفدهم از مجموعه بیست و پنج سال در ایران چه گذشت؟ است که تلاش دارد با نگاهی بی طرفانه و به دور از غرض ورزی به واکاوی تاریخ سیاسی ایران پس از انقلاب اسلامی بپردازد. جلد حاضر رویدادهای 27 ام تیر ماه 67 تا شهریور ماه همان سال را مورد بازخوانی قرار می دهد که برخی از موضوعات مهم آن عبارتند از مصاحبه و سخنان رئیس جمهور، وزیر نفت،رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس شورای عالی قضایی، پذیرش قطعنامه 598 از سوی ایران، مسئله گروگانهای غربی در لبنان و نقش ایران در آزادی آن ها و… .

گزیده ای از کتاب :

واکنش جمهوری اسلامی ایران در مقابل سیاست عراق در بین المللی کردن جنگ در قالب سیاست مقابله به مثل بود. اقدامات عراق با حمله به کشتی های دولت های حامی این کشور، به ویژه کویت و عربستان تلاقی می شد، با این حال، مقامات تهران متوجه آثار متعارض آن بودند. اجرا نشدن سیاست مقابله به مثل به معنای ضعف ایران تلقی می شد و آسیب پذیری این کشور را افزایش می داد و اجرای اقدامات تلافی جویانه نیز موجب نزدیکی بیشتر این دولت ها به عراق و دعوت از غرب برای حضور در منطقه شد؛ موضوعاتی که با منافع و سیاست های جمهوری اسلامی ایران در تعارض بود و موجب تقویت عراق می شد. با وجود این، عملا مسیر تحولات در جهتی بود که به افزایش تنش در خلیج فارس و حضور گسترده تر نیروهای نظامی غرب در منطقه انجامید. برای مقابله با تهدیدات جدید در خلیج فارس، جمهوری اسلامی نیازمند تجهیزات، نیروی انسانی و توان مالی بیشتر بود؛ امری که با توجه به منابع مالی محدود و هزینه های هنگفت کشور امکان پذیر نبود، به ویژه اینکه گسترش جنگ به خلیج فارس تنها منبع درآمد ایران (نفت) را تهدید می کرد. در حوزه ی انسانی هم مسئولان ایران کوشیدند تا با راه اندازی تبلیغات گسترده، انگیزه ی مضاعفی را برای جنگ با دشمن اصلی (آمریکا) پدید آورند. کاروان اعزام به جبهه با نام کاروان راهیان خلیج فارس به همین منظور طراحی و اجرا شد، اما با توجه به منابع موجود، تعداد نیروهای داوطلب مردمی برای اعزام به جبهه ها در سال 1366، در مقایسه با سال های قبل کمتر بود. به همین دلیل فرماندهان جنگ کوشیدند تا با جذب نیروهای مشمول خدمت وظیفه و اجباری کردن حضور شش ماهه ی دانشجویان و کارمندان در جنگ، نیروی مورد نیاز یگان ها را تامین کنند، با این حال در بهترین اوضاع نیز تعداد افراد نیروهای مسلح ایران از عراق کمتر بود.