نویسنده : علي باغدار دلگشا

مکتوبات زن‌نگار و مردنگار با موضوع مسائل اجتماعی زنان، مندرج در جریده‌ی ایران‌نو (1290-1288ش) تلاش‌های کسانی را نشان می‌دهد که در پی ساختن «ایرانی نو» بوده‌اند؛ تلاش‌های مهمی که هرچند با فهم عادی در حال حاضر ما ممکن است طبیعی قلمداد گردد اما با فهم تاریخی، مبارزه‌ای است ساختارمند برای رسیدن به برابری اجتماعی میان زن و مرد در جامعه‌ای سنت‌زده و جنسیت‌زده؛ مبارزه‌ای که از یک سو پیشگامی زنان برای رفع نابرباری‌های جنسیتی در اواخر دوره‌ی قاجار را نشان می‌دهد و از دیگر سو نشان‌دهنده‌ی آن است که استقلال و آزادی زنان، معرفی آنان به عنوان عضوی از «هیئت اجتماعیه انسانیت و انجمن بشریت» و نقد «دیگری» پنداشتن آنان، هدیه‌ای از جانب مردان نبوده، بلکه حاصل مبارزات و تلاش‌های خود زنان می‌باشد.