افضل‌ الدین بدیل بن علی خاقانی حقایقی شَروانی در سال 520، در شروان یا شیروان چشم به جهان گشود. تاریخ تولد او از اشاره‌های موجود در دیوان به دست آمده است.
زندگانی وی از دو مقطع برخوردار بوده است؛ در مقطع اول شاعری است مدیح سرا در دربار پادشاهان و در پرتو آن در رفاه و خوش گذران و در مقطع دوم زاهدی است كه از زیورهای دنیوی گریزان و در وصف حمد و ثنای پروردگار و بیان خلقتش گویا و تواناست كه گوشه عزلت را به هم‏نشینی با امیران ترجیح می دهد.

از آثار خاقانی که در دست است یکی دیوان اشعار اوست و دیگری مثنوی تحفةالعراقین. علاوه برآن، می‌توان به منشأت خاقانی و مثنوی کوتاه ختم‌الغرایب نیز اشاره کرد.

دیوان اشعاراو شامل قصاید و مقطعات و ترجیعات و غزلها و رباعیات است ..