(تاریخ معاصر ایران)

نویسنده : جمیل حسنلی

   ترجمه : منصور صفوتی

پروفسور جمیل حسنلی در شهرستان بیله‌ سوار(جمهوری آذربایجان) متولد شد. وی مشاور سابق رئیس‌ جمهور آذربایجان، معاون سابق مجمع ملّی آذربایجان، عضو کمیسیون ریاست جمهوری برای آموزش و عضو آکادمی ملی علوم آذربایجان است.

کتاب پیش رو مجموعه ای جذاب از تاریخ ایران معاصر است که درباره فعالیت های سیاسی «فرقه دمکرات آذربایجان» سخن می گوید و روشنگر چند دهه از تاریخ ایران و دخالت های بیگانگان در امور داخلی ایران و شکل گیری احزاب و فرقه ها و تشکیل کابینه ها و ترکیب نمایندگان مجلس شورای ملّی و.. می باشد. این اثر با نگاهی دیگر و با دسترسی به اسناد محرمانه ای که پس از گذشت دهه های تاریخی بدان دست یافته شده، تألیف و در اختیار عموم قرار گرفته است.

مطالعه این اثر تاریخی و شیرین به خصوص برای کسانی که در آن سال ها کودک و نوجوان و جوان بوده اند و به صورت مبهمی ظواهر وقایع آن روزها را در ذهن خود دارند، زنده کننده خاطرات است.

گزیده ای از کتاب :

تصمیمات مسکو- آذربایجان ایران / تابستان 1945
در ماه مه 1945، جنگ در اروپا پایان یافت و متفقین پیروز شدند. در 8 مه رادیوهای انگلیس، ایران و شوروی خبر تسلیم بدون قید و شرط آلمان را پخش کردند. در آن زمان تقریباً چهارسال از زمان ورود نیروهای متفقین به ایران سپری شده بود. خبر پیروزی متفقین امید به خروج نیروهای خارجی از ایران را در بین گروه های سیاسی احیا کرد. روز دریافت این خبر مسرت بخش ساعت17 روز 8 ماه مه بالای ساختمان های دولتی ایران پرچم های دولتی انگلیس، شوروی و ایران برافراشته شدند. مردم ایران با خوشحالی تمام پرچم های ملی خود را بر در و دیوار  نصب کردند. مردم به سمت ایستگاه راه آهن و میدان توپخانه هجوم بردند تا آخرین اخبار را بشنوند. همان شب آتش بازی تا صبح ادامه داشت و سوت کارخانه ها به صدا در می آمدند. در 9 ماه مه جشن با جلال و شکوه ادامه داشت و هیچکس کار نمی کرد و شهر تعطیل بود. تمام روزنامه های ایرانی متن اعلامیه تسلیم آلمان و عکس های استالین، چرچیل، و ترومن را چاپ کرده بودند. در ساعت سه بعدازظهر محمدرضا شاه به ایستگاه راه آهن رفت و نشان درجه اول افتخار را به راه آهن اهدا نمود.