(کیش شخصیت دیکتاتورها در قرن بیستم)

نویسنده : فرانک دیکاتر  

   ترجمه : مهرداد ملایی

کتاب پیش رو پیرامون هشت دیکتاتور نام آشنای قرن بیستم (بنیتو موسولینی، آدولف هیتلر، جوزف استالین، مائو تسه تونگ، کیم ایل سونگ، فرانسوا دووالیه، نیکولای چائوشسکو، منگیستو هایله ماریام) نگارش شده و به بررسی نقش کیش شخصیت و پروپاگاندای که یکی از دو رکن و ابزار قدرت به شمار می آیند در حکمرانی این شخصیت ها تمرکز کرده است؛ این افراد گونه ای مدرن و نو از دیکتاتوری را پایه گذاری کردند، دیکتاتوری استوار بر تصویری مقدس، قابل ستایش و رمزآلود که عده ی گسترده ای از مردم را وادار می کرد خواه یا ناخواه به طرفداری و ستایش آن ها روی آورند. این گونه حاکمیت ها که تنها بر وحشت تکیه ندارند و کیش شخصیت را چاشنی حکومت خود می کنند از عمر و بقای بالاتری برخوردارند اما این که چگونه می توان دریافت از این اشتیاق و ستایشی که از سوی مردم روانه می شود چه میزان آن واقعی است مسئله ای است قابل توجه.

کتاب حاضر به چگونگی شکل گیری، رشد و بقای کیش شخصیت می پردازد و جایگاه اصلی آن را نمایان می سازد.

گزیده ای از کتاب :

هیتلر طی یک سخنرانی درخشان در رایشتاگ، به بریتانیا پیشنهاد صلح داد. این یکی از بهترین عملکردهای او بود و به خوبی محاسبه کرده بود مردمی را که مدت ها بود بعد از جنگ اجتناب پذیر با بریتانیا چشم انتظار صلح بودند با خودش همراه کند. در این سخنرانی، تکان های بدنش، ارتعاش صدایش، نحوه انتخاب واژگانش، حالت چشمانش، چرخش سرش وقتی لحن طنزآمیزی پیدا می کرد، حالت قرار گرفتن دستانش، ترکیب هوشمندانه اعتماد به نفس یک فاتح با فروتنی فرزند واقعی ملت، همه و همه درخشان بودند و تصویر مرد عاقل صلح جو را در ذهن مخاطب ایجاد می کردند. ویلیام شیرر می گوید: او می توانست چشم در چشم هر شخصی بایستد و دروغ بگوید. البته بخشی از این نمایش هم برای ژنرال هایی بود که در بالکن اول تنگاتنگ هم نشسته بودند. هیتلر با یک  اشاره انگشت دوازده نفر از آنان را به درجه فیلد مارشال ارتقا داد. هرمان گورینگ هم رایش مارشال شد.

اما بریتانیا از پشنهاد صلح استقبال نکرد و بسیاری از مردم عادی با بهت زدگی دریافتند که جنگ قرار نیست به این زودی ها پایان یابد. کمی بعد جنگ بریتانیا آغاز شد اما رایش مارشال گورینگ نتوانست جزیره سلطنتی را بمباران و وادار به تسلیم کند. هیتلر نقشه دیگری را مدنظر قرار داد که از وقتی کتاب نبرد من را نوشته بود همواره در پس ذهن و قلب خود رویایش را می پروراند و آن تلاش برای فتح روسیه بود. در آن زمان آلمان وابستگی زیادی به محموله های روغن و غله وارداتی از روسیه استالین داشت. از طرفی به نظر می رسید ارتش شوروی ضعیف باشد چرا که سربازانش بعد از حمله ای فکر نشده به فنلاند در زمستان 1939-1940 تلفات زیادی داده و خسته بودند. هیتلر متقاعد شده بود که با حمله به روسیه می تواند به یک پیروزی سریع دست یابد و روحیه ارتش و مردمش را ارتقا دهد. یک بار دیگر او دست به قمار زد و این بار به متحد خود خیانت کرد و به دستور او سه میلیون سرباز آلمانی در ژوئن سال 1941 پا به خاک روسیه گذاشتند.