نویسنده : نعمت‌الله تقوی 

در گذشته ­های تاریخی ، سیاست­ها و تدابیر جمعیتی غالباً معطوف به ازدیاد جمعیت بود. در این زمان­ها نظر کلیه­ی ادیان ، متفکران و فیلسوفان ، حکام و سلاطین (به استثنای موارد جزیی) به سوی زناشویی و فرزند­آوری در سطح خانواده و افزایش نیروی انسانی در سطح جامعه متوجه بود لیکن از دهه­های پایانی سده­ی ۱۸ بنا به دلایل سیاسی و اقتصادی و جمعیتی ، با طرح آرای مالتوس ، سیاست­های مبنی بر کاهش موالید نخست در انگلستان و پس از آن در کشورهای انگلوساکسون و سایر ممالک اروپایی و امریکایی مطرح شد.

با این حال برنامه­های تنظیم خانواده در سطح گسترده­ی امروزی ، تنها از قدمتی حدود نیم قرن برخوردار می­باشد. در گذشته سیاست­های جمعیتی به افزایش و کاهش جمعیت توجه می­کردند ، در صورتی که امروزه این سیاست­ها فراتر رفته و بسیاری از موازین اجتماعی ، اقتصادی ، و فرهنگی را در بر می­گیرند و در سطح بسیاری از کشور­های جهان گسترش یافته­اند. آمار موجود حکایت از آن دارد که امروزه حدود ۸۵ درصد از کشورهای جهان سوم و قریب ۹۵ درصد از جمعیت آنها از خدمات عمده­ی تنظیم خانواده حمایت می کنند ؛ اگر چه برنامه­های تنظیم­خانواده به همه­ی جمعیت روستایی و عشایری این کشورها تعمیم نیافته است.