نویسنده : علی مرادی مراغه‌ای  

در این کتاب، زندگی، آرا، و شخصیت واقعی سید جعفر جوادزاده "پیشه‌وری" ذیل سه مرحله از دوره نوجوانی تا زمان مرگش در آن سوی ارس بررسی و تحلیل می‌شود .برای این منظور، مولف نقاط قوت و ضعف "پیشه‌وری "را برشمارده، در پی آن، مطالبی در باب سر آغاز جنبش چپ ایران، تاریخچه فرقه عدالت، علل شکست جنبش جنگل و علل ظهور دیکتاتوری رضاخان مطرح می‌سازد.همچنین به چرخش‌های سیاسی و دیپلماسی زمامداران شوروی اشاره می‌نماید .بخش اول کتاب به شرح دوران نخست زندگی پیشه‌وری دورانی که وی به کمونیستی دو آتشه بدل شده بود اختصاص یافته شامل این مباحث است :روزگار مهاجرین تیره روز ایرانی در قفقاز، تولد، مهاجرت، تحصیل، اولین تجربه‌های نویسندگی و فعالیت‌های سیاسی، انقلاب اکتبر 1917روسیه، تاریخچه حزب عدالت، ورود ارتش سرخ به خاک ایران، انتقال حزب عدالت از آذربایجان شوروی به خاک ایران، نخستین کنگره حزب عدالت، کودتای احسان‌الله خان، تلاش‌های نافرجام حیدرخان، ظهور دیکتاتوری رضاخان، کمونیست‌ها و حکومت رضاخان، پیشه‌وری و روزنامه "حقیقت"، ظهور کمونیست‌های نسل جدید :تقی ارانی .بخش دوم با عنوان "دوران زندان ;سال‌های خاکستری " شامل این مطالب است :دستگیری و بازداشت، تفتیش منزل، وضعیت زندان رضاخان، ورود گروه 53نفر، دوران محاکمه، دستگیری و اعدام کمونیست‌های ایرانی در دوره استالین، سقوط خودکامه .آخرین و اصلی‌ترین بخش کتاب، "دوران اصلاح طلبی و حضور در فرقه دموکرات آذربایجان پیشه‌وری "عنوان گرفته، مشتمل بر این مباحث است :پیشه‌وری و تاسیس حزب توده ;انتشار روزنامه "آژیر"، حضور در حزب دموکرات، پیشه‌وری و مجلس چهاردهم، رد اعتبارنامه پیشه‌وری، اولین کنگره حزب توده ایران و اخراج پیشه‌وری، جدال قلمی پیشه‌وری با دکتر مصدق، خط مشی حزب توده در قبال فرقه دموکرات آذربایجان، مسئله زبان آذری و حکومت مرکزی، نخستین کنگره فرقه دموکرات و عکس‌العمل مجلس چهاردهم در قبال حوادث آذربایجان، استقرار حکومت ملی آذربایجان، قوام‌السلطنه در مسند نخست وزیری، چرا نیروهای شوروی خاک ایران را تخلیه کردند؟، ارزیابی کلی اصلاحات یکساله فرقه دموکرات آذربایجان، مشکلات دیرینه فرقه دموکرات، و پایان کار فرقه دموکرات .کتاب با یادداشت‌های نویسنده، نمایه اسامی و عکس‌هایی از پیشه‌وری و رهبران و اعضای فرقه دموکرات و سایر رجال سیاسی وقت، همچنین تصویر تعدادی سند به پایان می‌رسد .