(برگرفته از حکایت‌ها و اندرزهای زیبای گلستان و بوستان)

نویسنده : مصلح‌بن‌عبدالله سعدی شیرازی

مقدمه و تصحیح : محمدعلی فروغی

شرف الدین مصلح بن عبدالله؛ ملقب به سعدی شیرازی، تنها شاعری است که سخنان او چه به شعر و چه نثر، زبانزد عام و خاص است و در هر سخن و حکایتی هرچند کوتاه از او، معانی بلند و پرمحتوایی نهفته است. گلستان و بوستان دو اثر معروف سعدی شیرازی اند؛ گلستان به نثر و بوستان به نظم و نثر به رشته ی تحریر درآمده است. در کتاب حاضر حکایت های زیبا و ساده و قابل فهمی از این شاعر بزرگ؛ به همراه ابیاتی که مرتبط با آن می باشد، آورده شده است.

گزیده ای از کتاب :

مناظره دو برادر فقیر و ثروتمند

حکایت می کنند: دو برادر، برای گذراندن زندگی، شغلی را برای خود انتخاب کردند. یکی از آنها به حضور سلطان رفت و با نوکری و خدمت به سلطان پول در می آورد و برادر دیگر با زور و بازو کار می کرد و با زحمت فراوان پولی را به دست می آورد. برادر که در خدمت سلطان کار می کرد و انسان ثروتمندی شده بود به برادرش که با زحمت و سختی زندگی می کرد گفت: تو چرا مثل من به خدمت سلطان نمی آیی تا از زحمت کار کردن نجات پیدا کنی؟

برادر فقیر به او گفت: چرا تو با زور بازویت کار نمی کنی تا از خدمت کردن و نوکری پادشاه که باعث ذلت و خواری انسان است نجات پیدا کنی؟! زیرا خردمندان گفته اند: اگر انسان با زحمت، لقمه ای نان به دست آورد و با آن زندگی را سپری کند بهتر است از اینکه بدون زحمت و تلاش و با خواری و نوکری پولی را به دست آورد.

به دست آهن تفته کردن خمیر                 به از دست بر سینه پیش امیر

اگر انسان آهن ذوب شده را با دست خود به صورت خمیر درست کند! و پولی را به دست آورد (با زحمت فراوان)، بهتر است از اینکه جلوی پادشاه دولا و راست شود و چاپلوسی او را کند.

عمر گرانمایه در این صرف شد             تا چه خورم صیف و چه پوشم

تا نکنی پشت به خدمت دوتا               ای شکم خیره به نانی بساز

انسان در طول عمر باارزش خود فقط فکر این است که تابستان چه بخورد و زمستان چه بپوشد، اما اگر قانع باشد و به لقمه نانی بسازد و زندگی را با عبادت سپری کند بهتر است از اینکه با نوکری و خدمت کردن به افراد ظالم عمر خود را بگذراند.