(معماری دوران تحول در ایران)

نویسنده : بیژن شافعی و ...

   ترجمه : طیبه رضایی ،محسن ایمانی

رُلان مارسل دوبرول در شهر آرمانتیِر، به دنیا آمد. پس از اتمام تحصیلات ابتدائی و متوسّطه، در سال 1926 میلادی پس از کارآموزی در کارگاه‌های ساختمانی به مدرسۀ استانی بوز-آر در شهر لیل راه یافت، و سپس در سال 1931 در مدرسۀ هنرهای زیبای پاریس پذیرفته شد. در فوریۀ سال 1934 با دیپلم دولتی در رشتۀ معماری از این مدرسه فارغ‌التّحصیل گردید. در حین تحصیل و تا یک سال بعد از فارغ‌التّحصیلی در پروژه‌های مختلف معماری و شهرسازی به عنوان دستیار و همکار مشارکت داشت و به دنبال کسب موفّقیت در مسابقۀ کاخ بورس تهران راهی ایران شد. دوبرول در یک دورۀ هفت‌ساله بناهای متعدّدی از مؤسّسات تمدّنی جدید را در ایران طرّاحی و نظارت کرد، و در عین حال در وزارت پیشه و هنر و سپس در دانشکدۀ هنرهای زیبا به عنوان مسئول کارگاه معماری تدریس می‌کرد.

چنانچه بخواهیم راوی تحوّلات معماری در دوره معاصر و شکل‌گیری جریان مدرنیسم در ایران باشیم، به نظر می‌رسد باید از آغاز راه بیشترین اسم را برای فعالیت بی‌وقفه الآن دویرول طی یک دوره هشت ساله قائل شویم. دوبرول پس از گورکیان که شعله جریان مدرنیسم در ایران را برافروخت، مشعل فروزان آن را به دهه سوم آغاز قرن حاضر (دهه ۱۳۲۰) سپرد. سهم او برای ایجاد بناهای مؤسسات تمدنی جدید بیش از هر معمار دیگر بوده و نقش کلیدی در انتقال جریان معماری آرت دکو به سوی مدرنیسم را او ایفا نموده است. او در عین حال، همچون گورکیان، پیشقراول جریان رادیکال مدرنیسم در طراحی بناهای مسکونی پایتخت به شمار می‌رود. دویرول صرفاً آرشیتکت بناهای نوبنیاد نبود، بلکه در شکل‌گیری طرح‌های آمایش خصوصاً در «محله وزارتخانه‌ها»ی پایتخت نقش محوری داشت. او در حوزه آموزش معماری نیز سرآمد بود، و از بنیانگذاران آموزش معماری به روش مدردسه بوز-آر در ایران به شمار می‌رود.
روایت حضور و فالیت رلان دویرول بخش مهمی از تاریخ معماری دوران تحول در ایران را شکل داده است.