نویسنده : امیر سقراطی

این کتاب دربردارنده مجموعه ای از طرح های یکی از کاریکاتوریست های شهره ی دوران طلایی کاریکاتور است که برخی آثارش هولناک به نظر می آیند، این آثار به دورانی پس از جنگ جهانی دوم بر می گردد، جنگی که عده ی بسیاری را درگیر خود کرد و تاثیر خود را بر کار هنرمندان نیز برجای گذاشت، هنرمندانی که گاه با زبانی طنز اما گزنده رنج ها و آزردگی های روحی انسان هایی را به تصویر می کشند که حاصل از جهالت و بی خردی خودشان و سیاستمدارانی است که در عرصه قدرت جولان داده اند. پیش از ورود به دنیای هنر بن شان با قلم امیر سقراطی همراه می شویم و پیرامون این هنرمند کاریکاتوریست می خوانیم.

گزیده ای از کتاب :

یراه حتی در کاریکاتورهایی که سیاسی نیستند مانند کاریکاتور ازدواج که در کتاب جشنواره کاریکاتور Gaborovo چاپ شده نیز از تردید، بی چهره گی و زاویه دید پایین بهره می گیرد و تاکیدی بر پیچیدگی زندگی انسان معاصر است. برای او جهان و مناسباتش بیرون از اخلاقیات متاثر از جهان سیاست زده پس از دوران جنگ، معنا ندارد. او هر آنچه را که در این جهان از انسان معاصر سر می زند را با نگاه طنزآمیز، شکاک، معنایاب و حقیقت جو به نقد و چالش می کشاند. او حتی زندگی زناشویی را هم در این ورطه پیچیده و تلخ می نگرد.

یراه بیزار از جهان دیگران، جهان خود را پایه گذاری و خلق می کند. او از جهانی که دیگران فراهم آورده اند بیزار است و این بیزاری را به تصویر می کشد. جهانی خلق می کند که متعلق به خودش است؛ «جهان یراه». جهان او آینه ای است تا این بیزاری را به ما نشان دهد. انگشت بر روی حماقت ها و نفرت هایی می گذارد که غیر انسانی اند. اما تلخی جهان کاریکاتوریست از تلخی جهانی است که در آن زندگی می کند. کاریکاتوریست در این میان اگرچه به زوایای تیره زندگی می پردازد اما تیره اندیش و بدخواه نیست. آینه خطایی ندارد و از این رو جهان اندیشه هنرمند پلید و تباه نیست. او این پلیدی ها و نفرت ها را به ما می نمایاند. آینه ای است که خود از زشتی مبرا است.

کاریکاتور در نیمه دوم قرن بیستم علاوه بر وجه تردیدنگارانه، از خصلت تاریخی، قابل توجه و اعتنا است. آیا کاریکاتورِ اکنونِ جهان از این منظر برای آیندگان قابل اهمیت خواهد بود؟ کاریکاتور در قرن بیستم صادق ترین رسانه جمعی است که بدون محافظه کاری و ترس به واکاوی تمایلات و خواسته های انسان معاصر می پردازد و در اعماق خط ها و هاشورهایش، انسانی را به تماشا می گذارد که در چنبره هزارتوهای خشم و نفرت و حرص و آز گرفتار امده و از آن راه گریزی نمی یابد.