نویسنده : بهمن شکوهی

از دیندار متعصب تا روشنفکر مترقی به ابوحامد محمد غزالی حمله می‌کنند و بی‌آنکه منصفانه به او فرصتی برای دفاع از خود با نظراتش بدهند، او را یک طرفه به محاکمه می‌کشند و اغلب محکوم می‌کنند. اگر زندگانی پرتلاطمش را بدانیم، به او فرصتی داده‌ایم تا شاید از خطاهایش دفاع کند و جفایی که بر او رفته کم شود. غزالی در کتاب بازگشت از گمراهی خود صادقانه به بسیاری از خطاهایش اعتراف می‌کند. او در اوج کشورگشایی‌های جلال‌الدین ملکشاه، سیاست ورزی‌های مسموم خواجه‌نظام، هوس‌رانیهای ترکان خاتون همسر پادشاه، مجادلات فکری معلمش عمر خیام، ترس و ارعاب حسن صباح و زندگی آرام و بی‌آلایش صوفیانه برادرش شیخ احمد در اوج اشتهار و اعتبار و اقتدار تصمیمی در زندگی می‌گیرد که دانستن آن نظر رایج ما را درباره غزالی عوض می‌کند. این کتاب داستان تطور روحی و فکری غزالی در بستر تلاطم‌های فاجعه‌آمیز و دهشتناک اطراف اوست؛ روایتی شیرین از ماجراهای تلخ و ترسناک که غزالی را در میان گرفت و بلعید.