(در شعر و شاعری)

نویسنده : رضا براهنی

بی‌تردید بعد از نیما، دکتر رضا براهنی از آگاه‌ترین منتقدین شعر امروز ایران محسوب می‌شود. او با دانش وسیع، نگاه نو و جرئت اظهار نظر، نقدِ ذوقی دهه‌های گذشته را یکسو ریخت و در دهه‌ی چهل، با همراه تنی چند، نقدی را بنیان گذاشت که به رغم پاره‌ای کجروی‌ها، پایه‌ی نقد امروز شد.

طلا در مس، مجموعه‌ای از نقدها و یادداشت‌ها بود که عموما در نشریات ایران به چاپ رسیده بود. این کتاب که یکبار در سال 1344 نشر یافته بود، در چاپ دوم با مطلب و حجم بیشتر و تفاوت‌های جدی با چاپ اول در سال 1347 منتشر شد.

"طلا در مس "نوشته "رضا براهنی "اینک با شرح و اضافات و در قالب سه جلد به چاپ می‌رسد .این کتاب در فاصله سال‌های 1339و 1367نوشته شده که بخش اعظم آن مربوط می‌شود به سال‌های 43تا .50در متن فعلی مقالات چاپ آخر جابه‌جا شده و تقسیم‌بندی کتاب نیز همانند قبل در دو بخش "شعر "و "شاعران "صورت گرفته است .یعنی در این کتاب ابتدا بحث‌های عمومی راجع به شعر فراهم می‌آید و درپی آن، مباحثی در باب شاعران .نویسنده درباره این کتاب تصریح می‌کند" :طلا در مس با عصر خود، در کنار عصر خود، در میان حرکات و سکنات عصر خود نوشته شده، و به همین دلیل، انگار در ذات و در هستی آن عصر بود که طلا در مس نوشته شد .رشد آن متناسب با رشد آثار شعری عصر خود بوده است .طلا در مس تذکره الشعرا هم نیست، تاریخ زندگی آدم‌ها، افکار و عقاید را نمی‌دهد، بلکه به ساختارهای آثار و تفکر آفرینندگان آن‌ها می‌پردازد ".پاره‌ای از مباحث کتاب بدین‌قرار است :جلد اول" :شعر و اشیا"، "تصویر چیست؟"، "خلاقیت، تجربه و مسئولیت شاعرانه"، "طلا در مسل (تحقیقی در تشابهات بین مولوی، سوررئالیسم، رمبو، و فروید)، "نقد تحلیلی شعر امرو"، "فرم چیست؟"، "ادبیات رسمی و ادبیات غیر رسمی"، "زن و مرد در شعر فارسی "و "ادبیات پدرسالار و ادبیات مادر سالار ."جلد دوم" :نیما و ماهیت شعر"، "نیما یوشیج و تاریخ"، "توللی"، "احمد شاملو"، "نادر پور"، "مهدی اخوان ثالث"، "فروغ فرخزاد"، "سیاوش کسرایی"، "فرویدن مشیری"، "منوچهر آتشی"، "م .آزاد"، "یدالله رویایی"، "مفتون امینی "و جلد سوم" :در پاسخ دو مقاله منوچهر آتشی، "از صبا تا نیما"، "شاهنامه و شاملو"، "اخوان، شاعر بزرگ سرزنش جهان"، "بحران رهبری موسیقی و شعر فارسی "و "بحران رهبری شعر و نام تمام مردگان ."